لمعه‌لر | اون اوچنجى لمعه | 182
(178-208)

ايشته أى أهلِ ايمان! او چليك و سماوى قلعه: قرآندر. ايچنه گير، قورتول.


دردنجى إشارت: عدم شرِّ محض و وجود خيرِ محض اولديغنى، أهلِ تحقيق و أصحابِ كشف إتّفاق ايتمشلر. أوت أكثريتِ مطلقه ايله خير و محاسن و كمالات، وجوده إستناد ايدر و اوڭا راجع اولور. صورةً منفى و عدمى ده اولسه، أساسى ثبوتيدر و وجوديدر. ضلالت و شرّ و مصيبتلر و معصيتلر و بلالر گبى بتون چركينلكلرڭ أساسى، مايه‌سى؛ عدمدر، نفيدر. اونلرده‌كى فنالق و چركينلك، عدمدن گلييور. چندان صورتِ ظاهريده مثبت و وجودى ده گورونسه‌لر، أساسى عدمدر، نفيدر. هم بِالمشاهده ثابتدر كه: بنا گبى بر شيئڭ وجودى، بتون أجزاسنڭ موجوديتيله تقرّر ايدر. حالبوكه اونڭ خرابيتى و عدمى و إنهدامى، بر ركنڭ عدميله حاصل اولور. هم وجود، هر حالده موجود بر علّت ايستر. محقّق بر سببه إستناد ايدر. عدم ايسه، عدمى شيلره إستناد ايده‌بيلير. عدمى بر شى، معدوم بر شيئه علّت اولور.


ايشته بو ايكى قاعده‌يه بناءًدر كه: شيطانِ إنس و جنّڭ كائناتده‌كى مدهش آثارِ تخريبكارانه‌لرى و أنواعِ كفر و ضلالت و شرّ و مهالكى ياپدقلرى حالده، ذرّه مقدار ايجاده و خلقته مداخله‌لرى اولماديغى گبى، ملكِ إلٰهيده بر حصّۀِ إشتراكلرى اولامييور. و بر إقتدار و بر قدرتله او ايشلرى ياپمييورلر، بلكه چوق ايشلرنده إقتدار و فعل دگل، بلكه ترك و عطالتدر. خيرى ياپديرمامقله، شرلرى ياپييورلر. يعنى، شرلر اولويورلر. چونكه مهالك و شرّ، تخريبات نوعندن اولديغى ايچون، علّتلرى، موجود بر إقتدار و فاعل بر ايجاد اولمق لازم دگلدر. بلكه بر أمرِ عدمى ايله و بر شرطڭ بوزولماسيله قوجه بر تخريبات اولور.


سس يوق