لمعه‌لر | يگرمى اوچنجى لمعه | 383
(355-384)

ايكنجى گروه باقمشلر كه؛ ضلالتده، أسباب و طبيعت موجد اولمق نقطه‌سنده، بر سينك و بر چكردگڭ ايجادى، حدسز مشكلاتى وار و طورِ عقلڭ خارجنده بر إقتدار إقتضا ايدييور. اونڭ ايچون بِالمجبوريه ايجادى إنكار ايدييورلر، ”يوقدن وار اولماز“ دييورلر و إعدامى ده محال گورويورلر، ”وار يوق اولماز“ حكم ايدييورلر. يالڭز حركاتِ ذرّات ايله، تصادف روزگارلريله بر تركيب و تحليل و طاغيلمق و طوپلانمق صورتنده بر وضعيتِ إعتباريه تخيّل ايدييورلر. ايشته سن گل، أحمقلغڭ و جهالتڭ أڭ آشاغى درجه‌سنده، أڭ يوكسك عقللى كندينى ظن ايدن آدملرى گور؛ و ضلالت، إنسانى نه قدر مسخره و سفلى و أجهل ياپديغنى بيل؛ عبرت آل!


عجبا هر سنه‌ده، درت يوز بيڭ أنواعى بردن زمين يوزنده ايجاد ايدن و سماوات و أرضى آلتى گونده خلق ايدن و آلتى هفته‌ده، هر بهارده، كائناتدن داها صنعتلى، حكمتلى ذى‌حيات بر كائناتى إنشا ايدن بر قدرتِ أزليه، بر علمِ أزلينڭ دائره‌سنده، پلانلرى و مقدارلرى تعيّن ايدن موجوداتِ علميه‌يى، گوزه گوسترمه‌ين بر أجزا ايله يازيلان و گورونمه‌ين بر يازى‌يى گوسترمك ايچون سورولن بر أجزا مِثللو، غايت قولاى او معدوماتِ خارجيه اولان موجوداتِ علميه‌يه وجودِ خارجى ويرمگى او قدرتِ أزليه‌دن اوزاق گورمك و ايجادى إنكار ايتمك؛ أوّلكى گروه اولان سوفسطائيلردن داها زياده أحمقانه و جاهلانه‌در. بو بدبختلر، عاجزِ مطلق و يالڭز بر جزءِ إختياريدن باشقه أللرنده اولميان فرعونلاشمش كندى نفسلرى، هيچ بر شيئى إعدام و يوق ايده‌مدكلرندن و هيچ بر ذرّه‌يى، بر مادّه‌يى، هيچدن، يوقدن ايجاد ايده‌مدكلرندن و گووندكلرى أسباب و طبيعتڭ أللرنده هيچدن ايجاد گلمديگى جهتله، أحمقلقلرندن دييورلر: ”يوقدن وار اولماز، وار ده يوق اولماز“ دييوب، بو باطل و خطا دستورى، قديرِ مطلقه تشميل ايتمك ايسته‌يورلر.


سس يوق