ايشته بو مثاللر گبى، يوزلر مثاللر وار گوسترييورلر كه؛ وحدتده، نهايت درجه‌ده سهولتله وجوده گلن بيڭلر موجود، شركده و كثرتده، بر تك موجوددن داها زياده قولاى اولور. سائر رساله‌لرده بو حقيقت ايكى كرّه ايكى درت ايدر درجه‌ده إثبات ايديلديگندن، اونلره حواله ايدوب، بوراده يالڭز بو سهولت و قولايلغڭ علم و قدرِ إلٰهى و قدرتِ ربّانيه نقطۀِ نظرنده غايت مهمّ بر سرّينى بيان ايده‌جگز. شويله كه:

سن بر موجودسڭ. أگر قديرِ أزلى‌يه كنديڭى ويرسه‌ڭ؛ بر كبريت چاقار گبى، هيچدن، يوقدن، بر أمرله، حدسز قدرتيله، سنى بر آنده خلق ايدر. أگر سن كنديڭى اوڭا ويرمزسه‌ڭ، بلكه أسبابِ مادّيه‌يه و طبيعته إسناد ايتسه‌ڭ؛ او وقت سن، كائناتڭ منتظم بر خلاصه‌سى، ميوه‌سى و كوچك بر فهرسته‌سى و ليسته‌سى اولديغڭدن؛ سنى ياپمق ايچون، كائناتى و عناصرى اينجه ألك ايله أله‌يوب حسّاس ئولچولرله أقطارِ عالمدن سنڭ وجودڭده‌كى مادّه‌لرى طوپلامق لازم گلير. چونكه أسبابِ مادّيه يالڭز تركيب ايدر، طوپلار. كنديلرنده بولونميانى؛ هيچدن، يوقدن ياپامدقلرى، بتون أهلِ عقل ياننده مصدّقدر. اويله ايسه، كوچك بر ذى‌حياتڭ جسمنى أقطارِ عالمدن طوپلامغه مجبور اولورلر.

ايشته وحدتده و توحيدده نه قدر قولايلق و شركده و ضلالتده نه قدر مشكلات وار اولديغنى آڭلا!

ايكنجيسى: علم نقطه‌سنده حدسز بر سهولت واردر. شويله كه:

قدر، علمڭ بر نوعيدر كه، هر شيئڭ معنوى و مخصوص قالبى حكمنده بر مقدار تعيين ايدر. و او مقدارِ قدرى، او شيئڭ وجودينه بر پلان، بر موده‌ل حكمنه گچر. قدرت ايجاد ايتديگى وقت؛ غايت سهولتله او قدرى مقدار اوستنده ايجاد ايدر. أگر او شى محيط و حدسز و أزلى بر علمڭ صاحبى اولان قديرِ ذو الجلاله ويريلمزسه؛ (سابقًا گچديگى گبى) بيڭلر مشكلات دگل، بلكه يوز محالات اورته‌يه دوشر. چونكه او مقدارِ قدرى و مقدارِ علمى اولمازسه؛ بيڭلر خارجى و مادّى قالبلر، كوچوجك بر حيوانڭ جسدنده إستعمال ايديلمك لازم گلير.