أوت هركس، كائناتى كندى آيينه‌سيله گورور. جنابِ حق إنسانى كائنات ايچون بر مقياس، بر ميزان صورتنده ياراتمشدر. هر إنسان ايچون، بو عالمدن خصوصى بر عالم ويرمش. او عالمڭ رنگنى، او إنسانڭ إعتقادِ قلبيسنه گوره گوسترييور. مثلا؛ غايت مأيوس و ماتملى اولارق آغلايان بر إنسان، موجوداتى آغلار و مأيوس صورتنده گورور؛ غايت سرورلى و نشئه‌لى، مژده‌لى و كمالِ نشئه‌سندن گولن بر آدم، كائناتى نشئه‌لى، گولر گورديگى گبى؛ متفكّرانه و جدّى بر صورتده عبادت و تسبيح ايدن آدم، موجوداتڭ حقيقةً موجود و محقّق اولان عبادت و تسبيحاتلرينى بر درجه كشف ايدر و گورور. غفلتله ويا إنكارله عبادتى ترك ايدن آدم؛ موجوداتى، حقيقتِ كمالاتنه تماميله ضد و مخالف و خطا بر صورتده توهّم ايدر و معنًا اونلرڭ حقوقنه تجاوز ايدر.

هم او تارك الصلاة، كندى كندينه مالك اولماديغى ايچون، كندى مالكنڭ بر عبدى اولان كندى نفسنه ظلم ايدر. اونڭ مالكى، او عبدينڭ حقّنى، اونڭ نفسِ أمّاره‌سندن آلمق ايچون، دهشتلى تهديد ايدر. هم نتيجۀِ خلقتى و غايۀِ فطرتى اولان عبادتى ترك ايتديگندن، حكمتِ إلٰهيه و مشيئتِ ربّانيه‌يه قارشى بر تجاوز حكمنه گچر. اونڭ ايچون جزايه چارپيلير.

الحاصل: عبادتى ترك ايدن، هم كندى نفسنه ظلم ايدر؛ (نفسى ايسه، جنابِ حقّڭ عبدى و مملوكيدر) هم كائناتڭ حقوقِ كمالاتنه قارشى بر تجاوز، بر ظلمدر. أوت ناصلكه كفر، موجوداته قارشى بر تحقيردر؛ تركِ عبادت دخى، كائناتڭ كمالاتنى بر إنكاردر. هم حكمتِ إلٰهيه‌يه قارشى بر تجاوز اولديغندن، دهشتلى تهديده، شدّتلى جزايه مستحق اولور