دردنجى إشارت: إسمِ فردڭ جلوۀِ أعظمى گونش گبى ظاهر اولمقله برابر، وجوب درجه‌سنده بر معقوليت و حدسز بر قولايلقله قبول ايديلير. و او جلوه‌نڭ مخالفى و ضدّى اولان شرك، نهايت درجه‌ده مشكل و عقلدن غايت درجه‌ده اوزاق، بلكه محال و ممتنع درجه‌سنده اولديغنى إثبات ايدن چوق برهانلر، رسالۀِ نورڭ أجزالرنده بيان ايديلمش. شيمديلك او دليللرده‌كى او نقطه‌لرڭ تفصيلاتنى او رساله‌لره حواله ايدوب، يالڭز ”اوچ نقطه“سنى بوراده بيان ايده‌جگز.

برنجيسى: اوننجى و يگرمى طوقوزنجى سوزلرڭ آخرلرنده إجمالاً و يگرمنجى مكتوبڭ آخرنده تفصيلاً غايت قطعى برهانلر ايله إثبات ايتمشز كه: ذاتِ فرد و احدڭ قدرتنه نسبةً أڭ بيوك شيئڭ ايجادى، أڭ كوچك بر شى گبى قولايدر. بر بهارى، بر چيچك گبى سهولتله خلق ايدر. بيڭلر حشرڭ نمونه‌لرينى هر بهارده گوزيمز اوڭنده قولايلقله ايجاد ايدر. بيوك بر آغاجى، كوچك بر ميوه گبى راحتجه إداره ايدر. أگر متعدّد أسبابه حواله ايديلسه، هر بر ميوه، بر آغاج قدر مصرفلى و مشكلاتلى.. و بر چيچك، بر بهار قدر زحمتلى و صعوبتلى اولور. أوت ناصلكه بر اوردونڭ تجهيزاتِ عسكريه‌سى بر قوماندانڭ أمريله بر فابريقه‌ده ياپيلسه؛ او اوردونڭ تجهيزاتى، عادتا بر تك نفرڭ تجهيزاتى گبى قولايلاشير. أگر هر نفرڭ جهازاتى آيرى آيرى فابريقه‌ده ياپيلسه و إدارۀِ عسكريه‌سى وحدتدن كثرته گيرسه؛ او وقت هر بر نفر، اوردو قدر فابريقه‌لر ايستر.

عينًا اويله ده أگر هر شى ذاتِ فرد و احده ويريلسه؛ بتون بر نوعڭ حدسز أفرادى، بر تك فرد گبى قولاى اولور. أگر أسبابه ويريلسه؛ هر بر فرد، او نوع قدر مشكلاتلى اولور. أوت وحدت ده، فرديت ده؛ هر شيئڭ او ذاتِ واحده إنتسابيله اولور و اوڭا إستناد ايدر. و بو إستناد و إنتساب ايسه؛ او شى ايچون حدسز بر قوّت، بر قدرت حكمنه گچه‌بيلير. او وقت، كوچك بر شى، او إنتساب و إستناد قوّتيله، بيڭلر درجه قوّتِ شخصيه‌سنڭ فوقنده ايشلر گوره‌بيلير، نتيجه‌لر ويره‌بيلير. و چوق قوّتلى اولان فرد و احده إستناد و إنتساب ايتمه‌ين بر شى، كندى شخصى قوّتنه گوره، كوچك ايشلر گوره‌بيلير و نتيجه‌سى اوڭا گوره كوچولور. مثلا: ناصلكه باشى‌بوزوق، غايت جسور، قوّتلى بر آدم، كندى جبخانه‌سنى و ذخيره‌سنى برابرنده و بلنده طاشيمغه مجبور اولديغندن، آنجق اون آدم دشمننه قارشى موقّت طايانه‌بيلير. چونكه شخصى قوّتى او قدر أثر گوستره‌بيلير. فقط، عسكرلك تذكره‌سيله بر قوماندانِ أعظمه إنتساب و إستناد ايدن بر آدم؛ كندى منابعِ قوّتنى و أرزاق ده‌پوسنى كنديسى چكمه‌ديگى و طاشيمغه مجبور اولماديغى ايچون، او إنتساب و إستناد، اونڭ ايچون توكنمز بر قوّت، بر خزينه حكمنه گچديگندن؛ مغلوب دوشن دشمن اوردوسنڭ بر مشيرينى، بلكه بيڭلر آدمله برابر، او إنتساب قوّتيله أسير ايده‌بيلير