برنجيسى: شو كائناته باقديغمز وقت گورويورز كه: زمان سَيْلنده متماديًا چالقانان و قافله قافله آرقه‌سندن گلوب گچن مخلوقاتڭ بر قسمى، بر ثانيه‌ده گلير، درعقب غائب اولور. بر طائفه‌سى، بر دقيقه‌ده گلير، گچر. بر نوعى، بر ساعت عالمِ شهادته اوغرار، عالمِ غيبه گيرر. بر قسمى بر گونده، بر قسمى بر سنه‌ده، بر قسمى بر عصرده، بر قسمى ده عصرلرده بو عالمِ شهادته گلوب، قونوب، وظيفه گوروب گيدييورلر. بو حيرت ويريجى سياحت و سيرانِ موجودات و سفر و سيلانِ مخلوقات اويله بر إنتظام و ميزان و حكمتله سَوق و إداره ايديلير و اونلره و او قافله‌لره قوماندانلق ايدن اويله بصيرانه، حكيمانه، مدبّرانه قوماندانلق ايدييور كه؛ بتون عقللر فرضا إتّحاد ايدوب بر تك عقل اولسه، او حكيمانه إداره‌نڭ كنهنه يتيشه‌مز و قصور بولوب تنقيد ايده‌مز.

ايشته بو خلاّقيتِ ربّانيه‌نڭ ايچنده؛ او سَويملى و سَوْديگى مصنوعاتڭ خصوصًا ذى‌حياتلرڭ هيچ برينه گوز آچديرميه‌رق عالمِ غيبه گوندرييور، هيچ برينه نَفَس آلديرميه‌رق دنياده‌كى حياتدن ترخيص ايدييور، متماديًا بو مسافرخانۀِ عالمى طولديروب مسافرلرڭ رضاسى اولميه‌رق بوشالتييور؛ قلمِ قضا و قدر، كُرۀِ أرضى يازار بوزار تخته‌سى گبى ياپارق {يُحْيِى وَ يُمِيتُ} جلوه‌لريله متماديًا كُرۀِ أرضده يازيلرينى يازار و او يازيلرى تازه‌لنديرر، تبديل ايدر. ايشته بو فعاليتِ ربّانيه‌نڭ و بو خلاّقيتِ إلٰهيه‌نڭ بر سرِّ حكمتى و أساسلى بر مقتضيسى و بر سببِ داعيسى، اوچ مهمّ شُعْبه‌يه آيريلان حدسز، نهايتسز بر حكمتدر.

او حكمتڭ برنجى شُعْبه‌سى شودر كه: فعاليتڭ هر نوعى جزئى اولسون، كلّى اولسون بر لذّت ويرر. بلكه هر فعاليتده بر لذّت وار. بلكه فعاليت عينِ لذّتدر. بلكه فعاليت، عينِ لذّت اولان وجودڭ تظاهريدر و عينِ ألم اولان عدمدن تباعد ايله سيلكنمسيدر. أوت هر قابليت صاحبى، بر فعاليتله قابليتنڭ إنكشافنى لذّتله تعقيب ايدر. هر بر إستعدادڭ فعاليتله تظاهر ايتمه‌سى، بر لذّتدن گلير و بر لذّتى نتيجه ويرر. هر بر كمال صاحبى، فعاليتله كمالاتنڭ تظاهرينى لذّتله تعقيب ايدر. مادام هر بر فعاليتده بويله سَويلير، ايسته‌نيلير بر كمال، بر لذّت واردر و فعاليت دخى، بر كمالدر و مادام ذى‌حيات عالمنده دائمى و أزلى بر حياتدن نشئت ايدن حدسز بر محبّتڭ، نهايتسز بر مرحمتڭ جلوه‌لرى گورونويور و او جلوه‌لر گوسترييور كه، كندينى بويله سَوْديرن و سَون و شفقت ايدوب لطفلرده بولونان ذاتڭ قدسيتنه لايق و وجوبِ وجودينه مناسب او حياتِ سرمديه‌نڭ مقتضاسى اولارق حدسز درجه‌ده (تعبيرده خطا اولماسين) بر عشقِ لاهوتى، بر محبّتِ قدسيه، بر لذّتِ مقدّسه گبى شئوناتِ قدسيه او حياتِ أقدسده وار كه، او شئونات بويله حدسز فعاليتله و نهايتسز بر خلاّقيتله كائناتى دائما تازه‌لنديرييور، چالقالانديرييور، دگيشديرييور