شعاعلر | ايكنجى شعاع | 80
(59-106)

الحاصل: كائناتده گورونن بيڭلرله أفعالِ عموميه‌نڭ و جلوه‌لرى گورونن يوزر أسماءِ إلٰهيه‌نڭ هر برينڭ هم حاكميتى، هم كبرياسى، هم كمالى، هم إحاطه‌سى، هم إطلاقى، هم نهايتسزلگى؛ وحدتڭ و توحيدڭ غايت قوّتلى برر برهانيدرلر


هم ناصلكه، بر فوق العاده قوّت، فعاليته گيرمك ايچون إستيلا ايتمك ايستر، باشقه قوّتلرى طاغيتير. اويله ده، هر بر فعلِ ربوبيت و هر بر جلوۀِ أسماءِ الوهيت، او درجه فوق العاده قوّتلرى، أثرلرنده گورونويور كه؛ أگر حكمتِ عامّه و عدالتِ مطلقه اولماسه ايدى و اونلرى طورديرماسه ايدى، هر برى عموم موجوداتى إستيلا ايده‌جكدى. مثلا: قواق آغاجنى عموم زمينده خلق ايدن و تدبيرينى گورن بر قوّت، هيچ ممكن ميدر كه؛ اونڭ ياننده و أفرادى ايچنده ياييلمش و قاريشمش اولان جويز و ألما و زردالى مِثللو آغاجلرڭ قاواغه بتيشيك اولان جزئى فردلرينى، او قواق نوعنى تمامًا، بردن ضبط ايدن كلّى قوّتى آلتنه و تدبيرى ايچنه آلماسين و إستيلا ايتمه‌سين و باشقه قوّتلره قاپديرسين؟ أوت هر بر نوع مخلوقاتده، بلكه هر بر فردده تصرّف ايدن اويله بر قوّت و قدرت حسّ ايديلييور كه، بتون كائناتى إستيلا و بتون أشيايى ضبط و بتون موجوداتى حكمى آلتنه آلابيلير بر ماهيتده گورونويور. ألبته بويله بر قوّت، إشتراكى هيچ بر جهتده قبول ايده‌مز، شركه ميدان ويرمز


هم ناصلكه بر ميوه‌دار آغاجڭ صاحبى، او آغاجدن أڭ زياده أهمّيت ويرديگى و علاقه‌دارلق گوسترديگى جهت و مادّه، او آغاجڭ ميوه‌لرى و داللرينڭ اوجلرنده‌كى ثمره‌لرى و تخملق ايچون او ميوه‌لرڭ قلبلرنده و بِالذّات قلبلرى اولان چكردكلريدر. و اونڭ مالكى، عقلى وارسه، او داللرده‌كى ميوه‌لرى باشقه‌لره دائمى تمليك ايدوب، بوش بوشنه مالكيتنى بوزماز. عينًا اويله ده؛ شو كائنات دينيلن آغاجڭ داللرى اولان عنصرلر و عنصرلرڭ اوجلرنده بولونان و چيچكلرى و ياپراقلرى حكمنده اولان نباتات و حيوانات و او ياپراقلرڭ و چيچكلرڭ أڭ يوقاريسنده‌كى ميوه‌لر اولان إنسانلر و او ميوه‌لرڭ أڭ مهمّ ميوه‌لرى و ثمره‌لرى و نتيجۀِ خلقتلرى اولان عبوديتلرينى و شكرلرينى و بِالخاصّه او ميوه‌لرڭ جمعيتلى چكردكلرى اولان قلبلرينى و ظهرِ قلب دينيلن قوّۀِ حافظه‌لرينى باشقه قوّتلره هيچ بر جهتله قاپديرماز و قاپديرمقله سلطنتِ ربوبيتنى قيرماز و قيرمقله معبوديتنى بوزماز

سس يوق