آلتنجى سبب: بڭا قارشى أهلِ دنيانڭ ويردكلرى صيقنتى، سياست ايچون دگل؛ چونكه اونلر ده بيليرلر كه، سياسته قاريشمييورم، سياستدن قاچييورم. بلكه بيله‌رك ويا بيلميه‌رك زندقه حسابنه، بنم دينه مربوطيتمدن بنى تعذيب ايدييورلر. اويله ايسه اونلره مراجعت ايتمك، ديندن پيشمانلق گوسترمك و مسلكِ زندقه‌يى اوقشامق ديمكدر. هم بن اونلره مراجعت و دخالت ايتدكجه؛ عادل اولان قدرِ إلٰهى، بنى اونلرڭ ظالم أليله تعذيب ايده‌جكدر. چونكه اونلر ديانته مربوطيتمدن بنى صيقييورلر. قدر ايسه، بنم ديانتده و إخلاصده نقصانيّتم وار؛ آرا صيره أهلِ دنيايه رياكارلقلرمدن ايچون بنى صيقييور. اويله ايسه، شيمديلك شو صيقنتيدن قورتولوشم يوق. أگر أهلِ دنيايه مراجعت ايتسه‌م، قدر دير: ”أى رياكار! بو مراجعتڭ جزاسنى چك!“ أگر مراجعت ايتمزسه‌م، أهلِ دنيا دير: ”بزى طانيمييورسڭ، صيقنتيده قال

يدنجى سبب: معلومدر كه، بر مأمورڭ وظيفه‌سى، هيئتِ إجتماعيه‌يه مضر أشخاصه ميدان ويرمه‌مك و نافعلره يارديم ايتمكدر. حالبوكه بنى نظارت آلتنه آلان مأمور، قبر قپوسنه گلن، مسافر بر إختيار آدمه {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ اﷲُ}ده‌كى ايمانڭ لطيف بر ذوقنى ايضاح ايتديگم وقت، (بر جُرمِ مشهود حالنده بنى ياقالامق گبى) چوق زمان يانمه گلمديگى حالده، او وقت گويا بر قباحت ايشله‌يورم گبى يانمه گلدى. إخلاص ايله ديڭله‌ين او بيچاره‌يى ده محروم بيراقدى؛ بنى ده حدّته گتيردى. حالبوكه بوراده بعض آدملر واردى؛ او اونلره أهمّيت ويرمييوردى. صوڭره أدبسزلكلرده و كويده‌كى حياتِ إجتماعيه‌يه زهر ويره‌جك صورتده بولوندقلرى وقت، اونلره إلتفات ايتمگه و تقدير ايتمگه باشلادى. هم معلومدر كه: زندانده يوز جنايتى بولونان بر آدم، نظارته مأمور ضابط اولسون، نفر اولسون، هر زمان اونلرله گوروشه‌بيلير. حالبوكه بر سنه‌در، هم آمر، هم نظارته مأمور حكومتِ ملّيه‌جه ايكى مهمّ ذات قاچ دفعه اوطه‌مڭ يانندن گچدكلرى حالده، قطعا و أصلا نه بنم ايله گوروشديلر و نه ده حالمى صورديلر. بن أوّل ظن ايتدم كه، عداوتلرندن ياناشمييورلر. صوڭره تحقّق ايتدى كه، أوهاملرندن.. گويا بن اونلرى يوته‌جغم گبى قاچييورلر. ايشته شو آدملر گبى أجزاسى و مأمورلرى بولونان بر حكومتى، حكومت دييه‌رك مرجع طانييوب مراجعت ايتمك، كارِ عقل دگل، بيهوده بر ذلّتدر. أسكى سعيد اولسيدى عنتره گبى دييه‌جكدى