Muhakemat | Birinci Makale | 7
(4-66)

Ezcümle: Küreviyet-i arz ki, fünûnun en birinci derecesi olan coğrafyanın en birinci basamağıdır. İleride gelecek altı mes’eleye münafî zannettiklerinden, bu bedihî mes’elede mükâbere etmekten çekinmediler.

Ey benim şu kitabıma îman-ı nazar ile nazar eden zât! ma’lûmun olsun! Bu kitabla istediğim hizmet budur: İslâmiyette olan tarîk-ı müstakîmi göstermekle ehl-i tefrit olan a’dayı dînin teşkikatını red ve yüzlerine vurmakla beraber; tarîk-ı müstakîmin öteki canibini ve sadîk-ı ahmak ünvanına lâyık olan ehl-i ifrat ve zâhirperestlerin tevehhümlerini tard ve asılsızlığını göstermek ve asıl rehber-i hakîkat ve âlem-i İslâmiyetin ikbal ve istikbâline yol açan ve sırat-ı müstakîmde kemâl-i ümid-i zafer ile çalışân muhakkikîn-i İslâm ve âkıl sıddıklara yardım etmek ve kuvvet vermektir.

Elhasıl: Maksadım: Ol elmas kılınca saykal vurmaktır.

Eğer sual edersen: Senin bu telaşın ve ulûm-u mütearife hükmüne geçen şeylere bürhan getirmeye ne lüzum vardır? Zîra telâhuk-u efkâr ve tecarübün keşfiyatıyla meydan-ı bedahete gelen mesâile bürhan getirmek, ma’lûmu ilâm demektir?..

Cevaben derim: Maatteessüf benim ile şu zamanın kıt’asında iştirak eden cümlesi, eğer çendan, sûreten on üçüncü asrın evlâdıdırlar, fakat fikir ve terakki cihetiyle kurûn-u vustânın yadigârlarıdırlar. Gûya muasırlarımız, üçüncü asrın nihayetinden on üçüncü asra kadar geçmiş olan asırların fihristesi veyahut enmûzeci veyahut melez bir kavimdirler. Hatta bu zamanın çok bedihiyatı, onlarca mevhumat sayılır.

* * *

Mukaddeme

Bu kitab üç makale ile üç kitab üzerine mürettebdir. Birinci Makale, unsur-u hakîkatın veyahut ba’zı mukaddemat ve mesâil ile İslâmiyete saykal vurmanın beyânındadır. İkinci Makale, unsur-u belâğatı keşfeder. Üçüncüsü, unsur-u akide ile ecvibe-i Japoniye beyânındadır.

Səs yoxdur