Hәm nasıl zәmin, bir ordugh, bir mәşhәr, bir tәlimgh vәziyәtiylә vә nәbatat vә heyvanat fırqәlәrindә bulunan dörd yüz bin müxtәlif millәtlәrin ayrı ayrı cihazatları müntәzәmәn verilmәsiylә, Sәnin rububiyәtinin haşmәtinә vә qudrәtinin hәrşeyә yetişmәsinә dәlalәt edәr. Öylә dә hәdsiz bütün zihәyatın ayrı ayrı rızıqları, vaxti vaxtinә quru vә bәsid bir topraqdan, rәhimanә kәrimanә verilmәsiylә vә hәdsiz o әfradın kәmal-i musaxxәriyyәtiylә әvamir-i Rәbbaniyәyә itaәtlәri, rәhmәtinin hәr şeyә şümulünü vә hakimiyәtinin hәrşeyә әhatәsini göstәriyor.

Hәm zәmindә dәyişmәkdә bulunan mәxluqat qafilәlәrinin sevq vә idarәlәri, mevt vә hәyat münavәbәlәri vә heyvan vә nәbatatın idarә vә tәdbirlәri dәxi, hәr şeyә tәәlluq edәn bir elmlә vә hәr şeydә hükmedәn nәhayәtsiz bir hikmәtlә ola bilmәsi, Sәnin әhatә-i elminә vә hikmәtinә dәlalәt edәr.

Hәm zәmindә qısa bir zamanda hәdsiz vәzifәlәr görәn vә hәdsiz bir zaman yaşayacaq kibi iste'dad vә mә'nәvi cihazat ilә tәchiz edilәn vә zәmin mövcudatına tәsәrrüf edәn insan içün, bu tәlimgah-ı dünyada vә bu muvәqqәt ordugah-ı zәmindә vә bu müvәqqәt mәşhәrdә, bu qәdәr әhәmmiyәt, bu hәdsiz masraf, bu nәhayәtsiz tәcәlliyat-ı Rububiyәt, bu hәdsiz xitabat-ı Sübhaniyә vә bu qayәtsiz ehsanat-ı İlahiyә, әlbәttә vә hәr haldә, bu qısacıq vә hüzünlü ömrә vә bu qarışıq kәdәrli hәyata, bu bәlalı vә fani dünyaya sığışmaz. Bәlki ancaq başqa vә әbәdi bir ömür vә baqi bir dar-ı sәadәt içün ola bildiyi cәhәtindәn, alәm-i bәqada bulunan ehsanat-ı uxrәviyәyә işarәt, bәlki şәhadәt edәr.