مادام إنسان بقايه عاشقدر، ألبته بتون كمالاتى، لذّتلرى، بقايه تابعدر. و مادام بقا، باقئِ ذو الجلاله مخصوصدر و مادام باقينڭ أسماسى باقيه‌در و مادام باقينڭ آيينه‌لرى باقينڭ رنگنى، حكمنى آلير و بر نوع بقايه مظهر اولور. ألبته إنسانه أڭ لازم ايش، أڭ مهمّ وظيفه؛ او باقى‌يه قارشى علاقه پيدا ايتمكدر و أسماسنه ياپيشمقدر. چونكه باقى يولنه صرف اولونان هر شى، بر نوع بقايه مظهر اولور. ايشته او ايكنجى {يَا بَاقِى اَنْتَ الْبَاقِى} جمله‌سى بو حقيقتى إفاده ايدييور. إنسانڭ حدسز معنوى ياره‌لرينى تداوى ايتمكله برابر، فطرتنده‌كى غايت شدّتلى آرزوىِ بقايى اونڭله تطمين ايدييور.

اوچنجى نكته: شو دنياده زمانڭ، فنا و زوالِ أشياده‌كى تأثيراتى غايت مختلفدر. و موجودات ايسه متداخل دائره‌لر گبى بربرى ايچنده ايكن، حكملرى زوال نقطه‌سنده آيرى آيرى اولويور. ناصلكه ساعتڭ ثانيه‌لرينى صايان دائره‌سى، دقيقه‌يى و ساعتى و گونلرى صايان دائره‌لرى ظاهرًا بربرينه بڭزر، فقط سرعتده بربرينه مخالفدر. اويله ده: إنسانده‌كى جسم، نفس، قلب، روح دائره‌لرى اويله متفاوتدر. مثلا: جسمڭ بقاسى، حياتى، وجودى؛ بولونديغى بر گون، بلكه بر ساعت اولديغى و ماضى و مستقبلى معدوم و ميّت بولونديغى حالده، قلبڭ حاضر گوندن چوق گون أوّل، چوق گون صوڭره‌كى زمانه قدر دائرۀِ وجودى و حياتى گنيشدر. روحڭ حاضر گوندن سنه‌لر أوّل و سنه‌لر صوڭره‌كى بر دائرۀِ عظيمه، دائرۀِ حياتنه و وجودينه داخلدر.

ايشته بو إستعداده بناءً حياتِ قلبى و روحى‌يه مدار اولان معرفتِ إلٰهيه و محبّتِ ربّانيه و عبوديتِ سبحانيه و مرضياتِ رحمانيه جهتيله بو دنياده‌كى فانى عمر، باقى بر عمرى تضمّن ايدر و أبدى و باقى بر عمرى إنتاج ايدر و باقى و لا يموت بر عمر حكمنه گچر. أوت باقئِ حقيقينڭ محبّت، معرفت، رضاسى يولنده بر ثانيه، بر سنه‌در. أگر اونڭ يولنده اولمازسه، بر سنه بر ثانيه‌در. بلكه اونڭ يولنده بر ثانيه، لا يموتدر، چوق سنه‌لردر. و دنيا جهتنده أهلِ غفلتڭ يوز سنه‌سى، بر ثانيه حكمنه گچر. مشهور بويله بر سوز وار كه: {سِنَةُ الْفِرَاقِ سَنَةٌ وَ سَنَةُ الْوِصَالِ سِنَةٌ} يعنى: ”فراقڭ بر ثانيه‌سى، بر سنه قدر اوزوندر و وصالڭ بر سنه‌سى، بر ثانيه قدر قيصه‌در.“ بن بو فقره‌نڭ بتون بتون عكسنه دييورم كه: وصال، يعنى باقئِ ذو الجلالڭ رضاسى دائره‌سنده لِوجه اﷲ بر ثانيه وصال، دگل يالڭز بويله بر سنه، بلكه دائمى بر پنجرۀِ وصالدر. غفلت و ضلالت فراقى ايچنده دگل بر سنه، بلكه بيڭ سنه، بر ثانيه حكمنده‌در. او سوزدن داها مشهور شو سوز وار