ايشته بو سرّ ايچوندر كه، يالڭز دعواسنى تصديق ايتديرمك ايچون آرا صيره عند الحاجه، منكِرلرڭ إنكارينى قيرمق ايچون معجزه‌لر گوستريردى. سائر وقتلرده ناصلكه هركسدن زياده أوامرِ إلٰهيه‌يه إطاعت ايتمشدر. اويله ده: حكمتِ ربّانيه ايله و مشيئتِ سبحانيه ايله تأسيس ايديلن عادت اﷲ قوانيننه هركسدن زياده مراعات و إطاعت ايدردى. دشمنه قارشى زره گيه‌ردى، ”سپره گيريڭز!“ أمر ايدردى. ياره آليردى، زحمت چكردى. تا تماميله حكمتِ إلٰهيه قانوننه و كائناتده‌كى شريعتِ فطريۀِ كبرايه مراعات و إطاعتى گوسترسين.

اوننجى إشارت: إبليسڭ أڭ مهمّ بر دسيسه‌سى: كندينى، كندينه تابع اولانلره إنكار ايتديرمكدر. شو زمانده، خصوصًا مادّيونلرڭ فلسفه‌لريله ذهنى بولانانلر، بو بديهى مسئله‌ده تردّد گوستردكلرى ايچون، شيطانڭ بو دسيسه‌سنه قارشى بر ايكى سوز سويله‌يه‌جگز. شويله كه:

إنسانلرده شيطان وظيفه‌سنى گورن جسدلى أرواحِ خبيثه بِالمشاهده بولونديغى گبى، جنّيدن جسدسز أرواحِ خبيثه دخى بولونديغى، او قطعيتده‌در. أگر اونلر مادّى جسد گيسه ايديلر، بو شرير إنسانلرڭ عينى اولاجقديلر. هم أگر بو إنسان صورتنده‌كى إنسى شيطانلر جسدلرينى چيقاره‌بيلسه ايديلر، او جنّّى إبليسلر اولاجقديلر. حتّى بو شدّتلى مناسبته بناءًدر كه، بر مذهبِ باطل حكم ايتمش كه: ”إنسان صورتنده‌كى غايت شرير أرواحِ خبيثه، ئولدكدن صوڭره شيطان اولور.“ معلومدر كه: أعلا بر شى بوزولسه، أدنا بر شيئڭ بوزولماسندن داها زياده بوزوق اولور. مثلا: ناصلكه سوت و يوغرت بوزولسه‌لر، ينه ينيله‌بيلير. ياغ بوزولسه، ينيلمز، بعضًا زهر گبى اولور. اويله ده: مخلوقاتڭ أڭ مكرّمى، بلكه أڭ أعلاسى اولان إنسان، أگر بوزولسه، بوزوق حيواندن داها زياده بوزوق اولور. متعفّن مادّه‌لرڭ قوقوسيله تلذّذ ايدن حشرات گبى و ايصيرمقله زهرلنديرمكدن لذّت آلان ييلانلر گبى، ضلالت باتاقلغنده‌كى شرلر و خبيث أخلاقلر ايله تلذّذ و إفتخار ايدر و ظلمڭ ظلماتنده‌كى ضررلردن و جنايتلردن لذّت آليرلر؛ عادتا شيطانڭ ماهيتنه گيررلر. أوت جنّّى شيطانڭ وجودينه قطعى بر دليلى، إنسى شيطانڭ وجوديدر.