لمعه‌لر | اون يدنجى لمعه | 252
(243-282)

هم فلسفۀِ سقيمه‌نڭ شاكردلريله قرآنِ حكيمڭ تيلميذلرينڭ حميتكارلق و فداكارلقلرينى بونڭله موازنه ايده‌بيليرسڭز. شويله كه:


فلسفه‌نڭ شاكردى، كندى نفسى ايچون قارداشندن قاچار، اونڭ عليهنده دعوا آچار. قرآنڭ شاكردى ايسه، سماوات و أرضده‌كى عموم صالح عبادى كندينه قارداش تلقّى ايده‌رك، غايت صميمى بر صورتده اونلره دعا ايدر و سعادتلريله مسعود اولويور و روحنده شديد بر علاقه‌يى اونلره قارشى حسّ ايدر. هم أڭ بيوك شى اولان عرش و شمسى، مسخّر برر مأمور و كندى گبى بر عبد، بر مخلوق تلقّى ايدر.


هم ايكى شاكردڭ علويت و إنبساطِ روحلرينى بوندن قياس ايت كه: قرآن، كندى شاكردلرينڭ روحنه اويله بر إنبساط و علويت ويرر كه؛ طقسان طوقوز دانه‌لى تسبيحه بدل، طقسان طوقوز أسماءِ إلٰهيه‌نڭ جلوه‌لرينى گوسترن طقسان طوقوز عالملرڭ ذرّاتنى، برر تسبيح دانه‌لرى اولارق شاكردلرينڭ أللرينه ويرر. ”أورادلريڭزى بونڭله اوقويڭز.“ دير. ايشته قرآنڭ تلميذلرندن شاهِ گيلانى، رفاعى، شاذلى (ر‌ض) گبى شاكردلرى، وردلرينى اوقودقلرى وقت ديڭله، باق! أللرنده سلسلۀِ ذرّاتى، قطرات عددلرينى، مخلوقاتڭ عددِ أنفاسنى طوتمشلر، اونڭله أورادلرينى اوقويورلر. جنابِ حقّى ذكر و تسبيح ايدييورلر. ايشته قرآنِ معجز البيانڭ معجزانه تربيه‌سنه باق كه: ناصل أدنا بر كدرله و كوچك بر غم ايله باشى دونوب سرسملشن و كوچك بر ميقروبه مغلوب اولان بو كوچك إنسان، تربيۀِ قرآن ايله نه قدر تعالى ايدييور. و نه درجه لطائفى إنبساط ايدر كه: قوجه دنيا موجوداتنى، وردينه تسبيح اولمقده قيصه گورويور. و جنّتى ذكر و وردينه غايه اولمقده آز گورديگى حالده، كندى نفسنى جنابِ حقّڭ أدنا بر مخلوقنڭ اوستنده بيوك طوتمييور. نهايت عزّت ايچنده، نهايت تواضعى جمع ايدييور. فلسفه شاكردلرينڭ بوڭا نسبةً نه درجه پست و آشاغى اولديغنى قياس ايده‌بيليرسڭ


سس يوق