آلتنجى نوطه: أى كافرلرڭ چوقلقلرندن و اونلرڭ بعض حقائقِ ايمانيه‌نڭ إنكارنده‌كى إتّفاقلرندن تلاشه دوشن و إعتقادينى بوزان بيچاره إنسان! بيل كه: قيمت و أهمّيت، كميتده و عدد چوقلغنده دگل. چونكه إنسان أگر إنسان اولمازسه، شيطان بر حيوانه إنقلاب ايدر. إنسان، بعض فرنكلر و فرنك‌مشربلر گبى إحتراصاتِ حيوانيه‌ده ترقّى ايتدكجه، داها شدّتلى بر حيوانيت مرتبه‌سنى آلير. سن گورييورسڭ كه؛ حيواناتڭ كميت و عدد إعتباريله حدسز بر چوقلغى واركن، اوڭا نسبةً إنسان غايت آز ايكن، عموم أنواعِ حيوانات اوستنده سلطان و خليفه و حاكم اولمشدر. ايشته مضر كافرلر و كافرلرڭ يولنده گيدن سفيهلر، جنابِ حقّڭ حيواناتندن بر نوع خبيثلردر كه، فاطرِ حكيم اونلرى دنيانڭ عمارتى ايچون خلق ايتمشدر. مؤمن عبادينه ايتديگى نعمتلرڭ درجه‌لرينى بيلديرمك ايچون، اونلرى بر واحدِ قياسى ياپوب، عاقبتنده مستحق اولدقلرى جهنّمه تسليم ايدر.

ايشته كفّارڭ و أهلِ ضلالتڭ بر حقيقتِ ايمانيه‌يى إنكار و نفى ايتمه‌لرنده قوّت يوقدر. چونكه نفى سرّيله إتّفاقلرى قوّتسزدر. بيڭ نفى ايديجيلر، بر تك حكمنده‌در. مثلا: بتون إستانبول أهاليسى، رمضانڭ باشنده آيى گورمديگندن نفى ايتسه، ايكى شاهدڭ إثباتيله او جمِّ غفيرڭ نفى و إتّفاقى سقوط ايدر. مادام كفرڭ و ضلالتڭ ماهيتى نفيدر و إنكاردر، جهلدر و عدمدر، كفّارڭ كثرت ايله إتّفاقى أهمّيتسزدر. أهلِ حقّڭ، حق و ثابت و ثبوتى إثبات اولونان مسائلِ ايمانيه‌ده شهوده إستناد ايدن ايكى مؤمنڭ حكمى، حدسز او أهلِ ضلالتڭ إتّفاقنه راجح اولور، غلبه ايدر.

بو حقيقتڭ سرّى شودر كه: نفى ايدنلرڭ دعوالرى صورةً بر ايكن، متعدّددر؛ بربريله إتّحاد ايده‌مز كه قوّتلنسين. إثبات ايديجيلرڭ دعوالرى إتّحاد ايدييور، بربرندن قوّت آلير. چونكه گوكده‌كى هلالِ رمضانى گورمه‌ين دير كه: ”بنم نظرمده آى يوقدر؛ بنم يانمده گورونمييور.“ باشقه‌سى ده، ”نظرمده يوقدر“ دير. داها باشقه‌سى ده اويله دير. هر برى كندى نظرنده ”يوقدر“ دير. هر برينڭ نظرلرى آيرى آيرى و نظره پرده اولان أسباب دخى آيرى آيرى اولابيلديگى ايچون، دعوالرى ده آيرى آيرى اولور؛ بربرينه قوّت ويره‌مز. فقط إثبات ايدنلر ديمييور كه: ”بنم نظرمده و گوزمده هلال وار.“ بلكه ”نفس الأمرده، گوگڭ يوزنده هلال واردر، گورونور.“ دير. گورنلر بتون عين دعوايى و ”نفس الأمرده واردر“ دير. ديمك بتون دعوالر بردر. نفى ايدنلرڭ نظرلرى آيرى آيرى اولديغندن، دعوالرى ده آيرى آيرى اولور. نفس الأمره حكم ايده‌مييورلر. چونكه نفس الأمرده نفى إثبات ايديلمز. چونكه إحاطه لازمدر. {وَ الْعَدَمُ الْمُطْلَقُ لاَ يُثْبِتُ اِلاَّ بِمُشْكِلاَتٍ عَظِيمَةٍ} بر قاعدۀِ اصولدر. أوت بر شيئى دنياده وار ديسه‌ڭ، يالڭز او شيئى گوسترمك كافى گلير. أگر يوق دييوب نفى ايتسه‌ڭ، بتون دنيايى أله‌يوب گوسترمك لازم گلير كه، تا او نفى إثبات ايديلسين.