مادام دنيا حياتى و جسمانى ياشايش و حيوانى حيات بويله‌در؛ حيوانيتدن چيق، جسمانيتى بيراق، قلب و روحڭ درجۀِ حياتنه گير. توهّم ايتديگڭ گنيش دنيادن داها گنيش بر دائرۀِ حيات، بر عالمِ نور بولورسڭ. ايشته او عالمڭ آناختارى، معرفت اﷲ و وحدانيت سرلرينى إفاده ايدن {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ اﷲ} كلمۀِ قدسيه‌سيله قلبى سويلتديرمك، روحى ايشلتديرمكدر.

اون بشنجى نوطه: اوچ مسئله‌در.

برنجى مسئله: إسمِ حفيظڭ تجلّئِ أتمّنه إشارت ايدن {فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ} آيتيدر. قرآنِ حكيمڭ بو حقيقتنه دليل ايسترسه‌ڭ، كتابِ مبينڭ مسطرى اوستنده يازيلان شو كائنات كتابنڭ صحيفه‌لرينه باقسه‌ڭ، إسمِ حفيظڭ جلوۀِ أعظمنى و بو آيتِ كريمه‌نڭ بر حقيقتِ كبراسنڭ نظيره‌سنى چوق جهتلرله گوره‌بيليرسڭ. أزجمله: آغاج، چيچك و اوتلرڭ مختلف تخملرندن بر قبضه آل. او مختلف و بربرينه مخالف تخملرڭ جنسلرى بربرندن آيرى، نوعلرى بربرندن باشقه اولان چيچك و آغاج و اوتلرڭ صندوقچه‌لرى حكمنده اولان او قبضه‌يى قراڭلقده و قراڭلق و بسيط و جامد بر طوپراق ايچنده دفن ايت، سرپ. صوڭره ميزانسز و أشيايى فرق ايتمه‌ين و نره‌يه يوزينى چويرسه‌ڭ اورايه گيدن بسيط صو ايله صولا. صوڭره سنوى حشرڭ ميدانى اولان بهار موسمنده گل، باق! إسرافيل‌وارى مَلكِ رعد؛ بهارده نفخِ صور نوعندن ياغموره باغيرماسى، ير آلتنده دفن ايديلن چكردكلره نفخِ روحله مژده‌له‌مه‌سى زماننه دقّت ايت كه، او نهايت درجه قاريشق و قاريشمش و بربرينه بڭزه‌ين او تخمجقلر، إسمِ حفيظڭ تجلّيسى آلتنده كمالِ إمتثال ايله خطاسز اولارق فاطرِ حكيمدن گلن أوامرِ تكوينيه‌يى إمتثال ايدييورلر. و اويله توفيقِ حركت ايدييورلر كه؛ اونلرڭ او حركتلرنده بر شعور، بر بصيرت، بر قصد، بر إراده، بر علم، بر كمال، بر حكمت پارلاديغى گورونويور