هم سنڭ ماهيتڭه اويله معنوى جهازات و لطيفهلر ويرمش كه؛ بعضلرى دنيايى يوتسه طوق اولماز. بعضلرى بر ذرّهيى كندنده يرلشديرهمييور. باش، بر بطمان طاشى قالديرديغى حالده؛ گوز، بر صاچى قالديرهمديغى گبى؛ او لطيفه، بر صاچ قدر بر ثقلتى، يعنى غفلت و ضلالتدن گلن كوچك بر حالته طايانهمييور. حتّى بعضًا سونر و ئولور. مادام اويلهدر؛ حذر ايت، دقّتله باص، باتمقدن قورق. بر لقمه، بر كلمه، بر دانه، بر لمعه، بر إشارتده، بر اوپمكده باتمه! دنيايى يوتان بيوك لطائفلريڭى اونده باتيرمه. چونكه چوق كوچك شيلر وار، چوق بيوكلرى بر جهتده يوتار. ناصل كوچك بر جام پارچهسنده؛ گوك، ييلديزلريله برابر ايچنه گيروب غرق اولويور. خردل گبى كوچك قوّۀِ حافظهڭده، سنڭ صحيفۀِ أعمالڭ أكثرى و صحائفِ عمرڭ أغلبى ايچنه گيرديگى گبى؛ چوق جزئى كوچك شيلر وار، اويله بيوك أشيايى بر جهتده يوتار، إستيعاب ايدر.
دردنجى رمز: أى دنياپرست إنسان! چوق گنيش تصوّر ايتديگڭ سنڭ دنياڭ، طار بر قبر حكمندهدر. فقط، او طار قبر گبى منزلڭ ديوارلرى شيشهدن اولديغى ايچون بربرى ايچنده إنعكاس ايدوب گوز گورونجهيه قدر گنيشلهيور. قبر گبى طار ايكن، بر شهر قدر گنيش گورونور. چونكه او دنيانڭ صاغ ديوارى اولان گچمش زمان و صول ديوارى اولان گلهجك زمان، ايكيسى معدوم و غيرِ موجود اولدقلرى حالده، بربرى ايچنده إنعكاس ايدوب غايت قيصه و طار اولان حاضر زمانڭ قنادلرينى آچارلر. حقيقت خياله قاريشير، معدوم بر دنيايى موجود ظن ايدرسڭ. ناصل بر خط، سرعتِ حركتله بر سطح گبى گنيش گورونوركن، حقيقتِ وجودى اينجه بر خط اولديغى گبى؛ سنڭ ده دنياڭ حقيقتجه طار، فقط سنڭ غفلت و وهم و خيالڭله ديوارلرى چوق گنيشلهمش. او طار دنياده، بر مصيبتڭ تحريكيله قيميلدانسهڭ، باشڭى چوق اوزاق ظن ايتديگڭ ديواره چارپارسڭ. باشڭدهكى خيالى اوچورور، اويقوڭى قاچيرر. او وقت گورورسڭ كه: او گنيش دنياڭ؛ قبردن داها طار، كوپريدن داها مساعدهسز. سنڭ زمانڭ و عمرڭ، برقدن داها چابوق گچر؛ حياتڭ، چايدن داها سرعتلى آقار.