لمعه‌لر | اون يدنجى لمعه | 276
(243-282)

بو دردنجى مسئله‌ده، غفلتڭ نه قدر درجه‌لرى بولونديغى آڭلاشيلير.


بشنجى مسئله: ناصلكه بر جماعتڭ مالى بر آدمه ويريلسه ظلم اولور. ويا جماعته عائد وقفلرى بر آدم ضبط ايتسه ظلم ايدر. اويله ده: جماعتڭ سعيلريله حاصل اولان بر نتيجه‌يى ويا جماعتڭ حسنه‌لريله ترتّب ايدن بر شرفى، بر فضيلتى، او جماعتڭ رئيسنه ويا استادينه ويرمك؛ هم جماعته، هم ده او استاد ويا رئيسه ظلمدر. چونكه أنانيتى اوقشار، غروره سَوق ايدر. كندينى قپوجى ايكن، پادشاه ظن ايتديرر. هم كندى نفسنه ده ظلم ايدر. بلكه بر نوع شركِ خفى‌يه يول آچار. أوت بر قلعه‌يى فتح ايدن بر طابورڭ غنيمتنى و مظفّريت و شرفنى، بيڭباشيسى آلاماز. أوت استاد و مرشد، مصدر و منبع تلقّى ايديلمه‌مك گركدر. بلكه مظهر و معكس اولدقلرينى بيلمك لازمدر.


مثلا: حرارت و ضيا، سڭا بر آيينه واسطه‌سيله گلير. سندن گونشه قارشى منّتدار اولمغه بدل، آيينه‌يى مصدر تلقّى ايدوب، گونشى اونوتوب، اوڭا منّتدار اولمق، ديوانه‌لكدر. أوت آيينه محافظه ايديلمه‌لى، چونكه مظهردر. ايشته مرشدڭ روحى و قلبى بر آيينه‌در. جنابِ حقدن گلن فيضه معكس اولور، مريدينه عكس ايديلمه‌سنه ده وسيله اولور. وسيله‌لكدن فضله فيض نقطه‌سنده مقام ويريلمه‌مك لازمدر. حتّى بعض اولور كه، مصدر تلقّى ايديلن بر استاد، نه مظهردر، نه مصدردر. بلكه مريدينڭ صفوتِ إخلاصيله و قوّتِ إرطباتيله و اوڭا حصرِ نظر ايله او مريد باشقه يولده آلديغى فيوضاتى، استادينڭ مرآتِ روحندن گلمش گورويور. ناصلكه بعض آدم، مانيه‌تيزمه واسطه‌سيله بر جامه دقّت ايده ايده عالمِ مثاله قارشى خيالنده بر پنجره آچيلير. او آيينه‌ده چوق غرائبى مشاهده ايدر. حالبوكه آيينه‌ده دگل، بلكه آيينه‌يه اولان دقّتِ نظر واسطه‌سيله آيينه‌نڭ خارجنده خيالنه بر پنجره آچيلمش گورويور. اونڭ ايچوندر كه، بعضًا ناقص بر شيخڭ خالص مريدى، شيخندن داها زياده كامل اولابيلير و دونر شيخنى إرشاد ايدر و شيخنڭ شيخى اولور.


سس يوق