مثلا: مؤمنلر مابيْننده محبّت، أهلِ ايمان ايچون گوزل بر حسنه‌در. او حسنه ايچنده، آخرتڭ مادّى ثوابنى آڭديره‌جق معنوى بر لذّت، بر ذوق، بر إنشراحِ قلب درج ايديلمشدر. هركس قلبنه مراجعت ايتسه بو ذوقى حسّ ايدر.

مثلا: مؤمنلر مابيْننده خصومت و عداوت بر سيّئه‌در. او سيّئه ايچنده قلب و روحى صيقنتيلرله بوغاجق بر عذابِ وجدانى‌يى، عالى‌جناب روحلره حسّ ايتديرر. بن كندم بلكه يوز دفعه‌دن فضله تجربه ايتمشم كه؛ بر مؤمن قارداشه عداوتم وقتنده، او عداوتدن اويله بر عذاب چكييوردم، شبهه بيراقمييوردى كه، بو سيّئه‌مه معجّل بر جزادر، چكديريلييور

مثلا: حرمته لايق ذاتلره حرمت و مرحمته لايق اولانلره مرحمت و خدمت بر حسنه‌در، بر اييلكدر. بو اييلكده ثوابِ اُخروى‌يى إحساس ايدر درجه‌ده اويله بر ذوق، لذّت واردر كه؛ حياتنى فدا ايتمك درجه‌سنه او حرمتى، او مرحمتى ايلرى گوتورور. والده‌نڭ چوجغه مرحمتنده‌كى شفقت واسطه‌سيله قزانديغى ذوق و مكافات ايچون، حياتنى او مرحمت يولنده فدا ايدر درجه‌يه گيدر. ياوروسنى قورتارمق ايچون آرسلانه صالديران بر طاووق، حيوانات ملّتنده بو حقيقته بر مثالدر. ديمك، مرحمت و حرمتده معجّل بر مكافات وار؛ عالى‌همّت و عالى‌جناب إنسانلر اونلرى حسّ ايدر كه، قهرمانانه بر وضعيت آلييورلر

هم مثلا: حرص و إسرافده اويله بر جزا وار كه؛ شكوالى، مراقلى، معنوى و قلبى بر جزا إنسانى سرسم ايدر. و حسد و قيصقانجلقده اويله بر معجّل جزا وار كه، او حسد، حسد ايدنى ياقار. هم توكّل و قناعتده اويله بر مكافات وار كه، او لذّتلى معجّل ثواب، فقر و حاجتڭ بلاسنى و ألمنى إزاله ايدر

هم مثلا: غرور و كبرده اويله بر آغير يوك وار كه؛ مغرور آدم هركسدن حرمت ايستر و او ايسته‌مك سببيله إستثقال گورديگندن دائمى عذاب چكر. أوت حرمت ويريلير، ايسته‌نيلمز