ايشته بو حيات، بو جامعيتيله أڭ گيزلى بر سرِّ أحديتى كندنده گوسترر. يعنى ناصلكه عظمتلى گونش، ضياسيله و يدى رنگيله و عكسيله گونشه مقابل اولان هر بر قطره صوده و هر بر جام ذرّه‌سنده بولونويور.. اويله ده؛ هر بر ذى‌حياتده كائناتى إحاطه ايدن أسماء و صفاتِ إلٰهيه‌نڭ جلوه‌لرى برابر اونده تجلّى ايدييور. بو نقطۀِ نظردن حيات؛ كائناتى، ربوبيت و ايجاد جهتنده إنقسام و تجزّى قبول ايتمز بر كلّ حكمنه، بلكه إشتراكى و تجزّيسى إمكان خارجنده بولونان بر كلّى حكمنه گتيرر. أوت سنى يارادان، بتون نوعِ إنسانى يارادان ذات اولديغنى، بِالبداهه سنڭ يوزڭده‌كى سكّه‌سى گوسترييور. چونكه ماهيتِ إنسانيه بردر، إنقسامى غيرِ ممكندر. هم حيات واسطه‌سيله أجزاىِ كائنات اونڭ أفرادى حكمنه و كائنات ايسه، نوعى حكمنه گچر؛ سكّۀِ أحديتى مجموعنده گوسترديگى گبى، هر بر جزءده دخى او سكّۀِ أحديتى و خاتمِ صمديتى گوستره‌رك شرك و إشتراكى هر جهتله طرد ايدر.

هم حياتده صنعتِ ربّانيه‌نڭ اويله فوق العاده خارقه معجزه‌لرى وار كه، بتون كائناتى خلق ايده‌مه‌ين بر ذات، بر قدرت؛ أڭ كوچك بر ذى‌حياتى خلق ايده‌مز. أوت بر نخود دانه‌سنده بتون قرآنى يازار گبى؛ چامڭ غايت كوچك بر تخمنده قوجه چام آغاجنڭ فهرسته‌سنى و مقدّراتنى يازان قلم، ألبته سماواتى ييلديزلرله يازان قلم اولابيلير. أوت بر آرينڭ كوچك قفاسنده كائنات باغچه‌سنده‌كى چيچكلرى طانيه‌جق و أكثر أنواعيله مناسبتدار اولاجق و بال گبى بر هديۀِ رحمتى گتيره‌جك و دنيايه گلديگى گونده شرائطِ حياتى بيله‌جك درجه‌ده بر إستعدادى، بر قابليتى، بر جهازى درج ايدن ذات؛ ألبته بتون كائناتڭ خالقى اولابيلير.