اوچنجى برهانڭ اوچ نكته‌سى وار

برنجى نكته: اوتوز ايكنجى سوزڭ اوچنجى موقفنده غايت گوزل بر تفصيل و قوّتلى حجّتلرله بيان ايديلن بر حقيقتدر. تفصيلنى اوڭا حواله ايده‌رك بوراده قيصه بر إشارتله اوڭا باقه‌جغز؛ شويله كه

بو مصنوعاته، خصوصًا حيوانات و نباتاته باقييورز، گورويورز كه: قصد و إراده‌يى گوسترن و علم و حكمتى بيلديرن دائمى بر تزيين، بر سوسله‌مك و تصادفه حملى إمكانسز بر تنظيم، بر گوزللشديرمك حكم ايدييور. هم كندى صنعتنى بگنديرمك و نظرِ دقّتى جلب ايتمك و مصنوعنى و سيرجيلرينى ممنون ايتمك ايچون هر شيده اويله بر نازك صنعت و اينجه حكمت و عالى زينت و شفقتلى بر ترتيب و طاتلى وضعيت گورونويور؛ بداهت درجه‌سنده آڭلاشيلير كه، كندينى ذى‌شعورلره بيلديرمك و طانيتديرمق ايسته‌ين پردۀِ غيب آرقه‌سنده اويله بر صنعتكار وار كه، هر بر صنعتيله چوق هنرلرينى و كمالاتنى تشهير ايله كندينى سَوْديرمك و مدح و ثناسنى ايتديرمك ايستر. هم ذى‌شعور مخلوقلرى منّتدار و مسرور و كندينه دوست ايتمك ايچون تصادفه حواله‌سى إمكان خارجنده و اومولمديغى يردن لذيذ نعمتلرڭ هر چشيدينى اونلره إحسان ايدييور. هم درين بر شفقتى و يوكسك بر مرحمتى إحساس ايدن معنوى و كريمانه بر معامله، بر معارفه و لسانِ حال ايله و دوستانه بر مكالمه و دعالرينه رحيمانه بر مقابله گورونويور. ديمك بو گونش گبى ظاهر اولان طانيتديرمق و سَوْديرمك كيفيتى آرقه‌سنده مشاهده ايديلن لذّتلنديرمك و نعمتلنديرمك إكرامى ايسه، غايت أساسلى بر إرادۀِ شفقت و غايت قوّتلى بر آرزوىِ مرحمتدن ايلرى گلييور. و بويله قوّتلى بر إرادۀِ شفقت و رحمت ايسه، هيچ بر جهتده إحتياجى اولميان بر مستغنئِ مطلقده بولونماسى ألبته و هر حالده كندينى آيينه‌لرده گورمك و گوسترمك ايسته‌ين و تظاهر ايتمك، ماهيتنڭ مقتضاسى و تبارز ايتمك، حقيقتنڭ شأنى بولونان نهايت كمالده بر جمالِ بى‌مثال و أزلى بر حسنِ لا يزالى و سرمدى بر گوزللك واردر كه؛ او جمال كندينى مختلف آيينه‌لرده گورمك و گوسترمك ايچون مرحمت و شفقت صورتنه گيرمش، صوڭره ذى‌شعور آيينه‌لرنده إنعام و إحسان وضعيتنى آلمش، صوڭره تحبّب و تعرّف (يعنى كندينى طانيتديرمق و بيلديرمك) كيفيتنى طاقمش، صوڭره مصنوعاتى زينتلنديرمك، گوزللشديرمك ايشيغنى ويرمش