بزم سيّاح، يالڭز بر بهارده بو فرمانڭ بر تك صحيفه‌سنى اوقودقدن صوڭره، نفسنه ديدى كه: بويله هر بهارده حشرِ أكبردن داها غريب بيڭلرله حشرلرى إنشا ايدن، مكافات و مجازات ايچون قدرتنه نسبةً بر بهاردن داها قولاى اولان حشرى ياپاجغنى و قيامتى گتيره‌جگنى عموم أنبياسنه بيڭلرله دفعه وعد و عهد ايدن و قرآنده حشرڭ وقوعنه بيڭلرله إشارتله برابر، بيڭ عدد آيتلرنده صراحةً حكم ايدوب تهديد و تعهّد ايدن بر قديرِ جبّارڭ، بر قهّارِ ذو الجلالڭ او قدر وعدلرينى تكذيب و قدرتنى إنكار حكمنده اولان إنكارِ حشر خطاسنى إرتكاب ايدنلره جهنّم عذابى عينِ عدالتدر دييه حكم ايتدى، نفسى دخى ”آمنّا“ ديدى

دنيا يولجيسنڭ اوچنجى منزلده مشاهده ايتديگى

دردنجى حقيقت اولان اوتوز اوچنجى مرتبه: ”رحيميت و رزّاقيت حقيقتى“در. يعنى عموم زمين يوزنده و ايچنده و هواسنده و دڭزنده بتون ذى‌حياتڭ و بِالخاصّه ذى‌روحڭ و بِالخاصّه عاجز و ضعيفلرڭ و بِالخاصّه ياورولرڭ؛ هم مادّى و معدوى، هم معنوى بتون رزقلرينى، شفقتكارانه، قورو و بسيط بر طوپراقدن و جامد و كميك گبى قورو اودون پارچه‌لرندن ياپيلان و بِالخاصّه أڭ لطيفى قان و فيشقى اورته‌سندن گلن و بر درهم كميك گبى بر تك چكردكدن ياپيلان بيڭلرله اوقّه طعاملرڭ، وقتى وقتنه مقنّن بر صورتده هيچ برينى اونوتميه‌رق و شاشيرميه‌رق گوزيمز اوڭنده (بر دستِ غيبى طرفندن) ويريلمسى حقيقتيدر

أوت {اِنَّ اﷲَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ} آيتى، إعاشه‌يى و إنفاقى جنابِ حقّه تخصيص ايدوب حصر ايتديگى گبى، {وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِى اْلاَرْضِ اِلاَّ عَلَى اﷲِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِى كِتَابٍ مُبِينٍ} آيتى دخى، بتون إنسانلرڭ و حيوانلرڭ رزقلرينى تعهّد و تكفّلِ ربّانى آلتنه آلديغى؛ هم {وَكَاَيِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لاَ تَحْمِلُ رِزْقَهَا اَﷲُ يَرْزُقُهَا وَاِيَّاكُمْ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ} آيتى ده، رزقى تدارك ايده‌مه‌ين، عاجز و إقتدارسز اولان ضعيف بيچاره‌لرڭ رزقلرينى اومولمدق يردن، بلكه غيبدن، بلكه هيچدن، مثلا دڭزڭ ديبنده‌كى بوجكلره هيچدن و بتون ياورولره اومولمدق يرلردن و بتون حيوانلره هر بهارده عادتا صِرف غيبدن إنفاقلرينى بِالفعل تكفّل ايده‌رك بِالمشاهده ويرمكله؛ أسباب‌پرست إنسانلره دخى، أسباب پرده‌سى آلتنده ينه او ويرييور دييه إثبات و إعلان ايتديگى گبى؛ پك چوق آياتِ قرآنيه و حدسز شواهدِ كونيه، بِالإتّفاق هر بر ذى‌حياتڭ بر تك رزّاقِ ذو الجلالڭ رحيميتى ايله بسلندكلرينى گوسترييورلر