أوت ناصلكه گونش، ضياسيله عموم زمينى ايشيقلانديروب واحديته بر مثال اولديغى گبى، آيينه گبى مقابلندهكى هر شفّاف شيده تمثالى و عكسى و يدى رنكلى ضياسيله و ذاتنڭ صورتيله بولونوب أحديته دخى بر مثال تشكيل ايدر. أگر گونشڭ علمى و قدرتى و إختيارى اولسه ايدى و جام پارچهلرينڭ و ايچنده گونشجكلر گورونن قطرهلرڭ و قبارجقلرڭ قابليتلرى بولونسه ايدى؛ إرادۀِ إلٰهيهنڭ قانونيله هر بريسنده و ياننده تمثاليله و صفتلريله تام بر گونش بولونوب، سائر يرلرده بولونماسى اونڭ تصرّفاتنه هيچ نقصان ويرميهرك قدرتِ ربّانيهنڭ أمريله، تأثيريله، حكميله پك بيوك ظهوراته سبب اولارق، أحديتدهكى فوق العاده قولايلق و سهولتى گوسترر
عينًا اويله ده؛ صانعِ ذو الجلال، واحديت إعتباريله بتون أشيايى إحاطه ايدن علم و إرادهسى و قدرتيله باقار و حاضر و ناظر اولديغى گبى، أحديت جهتيله و تجلّيسيله هر شيئڭ، خصوصًا ذىحياتڭ ياننده إسملرى و صفتلريله بولونور كه؛ قولايجه، بر آنده سينگى قارتال سيستمنده، بر إنسانى كوچك بر كائنات سيستمنده ايجاد ايدر. و ذىحياتى اويله معجزاتلى بر شكلده ياراتير كه؛ أگر بتون أسباب طوپلانسه، بر بلبلى، بر سينگى ياپامازلر. و بر بلبلى يارادان، بتون قوشلرى يارادان اولابيلير و بر إنسانى خلق ايدن، آنجق كائناتى ايجاد ايدن ذاتدر
دردنجى و بشنجى باصامق: {وَ بِسِرِّ الْوُجُوبِ وَ التَّجَرُّدِ وَ مُبَايَنَةِ الْمَاهِيَّةِ وَ بِسِرِّ عَدَمِ التَّقَيُّدِ وَ عَدَمِ التَّحَيُّزِ وَ عَدَمِ التَّجَزِّى} بو ايكى باصامغڭ حقيقتنى عمومه إفاده ايتمك چوق مشكل اولماسندن، يالڭز قيصهجق بر ايكى نكتهسى و مختصر مئالى بيان ايديلهجك. يعنى، وجود مرتبهلرينڭ أڭ قوّتلى و صارصيلماز اولان وجوب مرتبهسنده و أزلى و أبدى درجهسنده بر وجود صاحبى و مادّياتدن منزّه و مجرّد و بتون ماهيتلره مباين بر ماهيتِ مقدّسهيى طاشييان بر قديرِ مطلقڭ قدرتنه نسبةً، ييلديزلر ذرّهلر گبى و حشر بر بهار مِثللو و حشرده بتون إنسانلرى ديريلتمهسى بر نفسڭ إحياسى درجهسنده قولايدر. چونكه وجود طبقهلرندن قوّتلى بر نوعڭ بر طيرناغى، خفيف بر طبقهنڭ بر طاغنى ألنه آلير، چويرر. مثلا؛ قوّتلى وجودِ خارجيدن بر آيينه و قوّۀِ حافظه، ضعيف و خفيف اولان وجودِ مثالى و معنويدن يوز طاغى و بيڭ كتابى ايچنه آليرلر و چويرهبيليرلر. ايشته وجودِ مثالى نه درجه قوّتجه وجودِ خارجيدن آشاغى ايسه، ممكناتڭ حادث و عارضى وجودلرى دخى أزلى، سرمدى، واجب بر وجوددن بيڭلر درجه داها آشاغى و خفيفدر كه، او مقدّس وجود، بر ذرّه تجلّيسيله، ممكناتڭ بر عالمنى چويرر. مع التأسّف شيمديلك سملى خستهلق گبى اوچ أهمّيتلى سبب مساعده ايتمدكلرندن، بو پك اوزون حقيقتى و نكتهلرينى رسالۀِ نوره و باشقه زمانه حواله ايدرز