سپس هر دوي آنها آثار شان را به آن حاكم بزرگ تقديم كردند حاكم ابتدا كتاب فيلسوف را مرور نمود, دريافت كه اين مرد ظاهر بين وطبيعت پرست با آنكه بسيار زحمت كشيده است, اما هر گز حكمت حقيقي آنرا ننوشته ومعني ومفهوم كتاب را نه تنها هيچ در ك نكرده است بلكه با سردر گمي در حق قرآن بي احترامي وس وادب نموده واز سوي هم به حكمتهاي والاي قرآن پي نبرده وآنرا صرفاً نقوش وحرفهاي مزين بي معني پنداشته وبه ارزش معنوي قرآن توهين كرده است, حاكم حكيم بروي عتاب نموده اثرش را نپذيرفت واورا از درگاهش راند
بعد از آن كتاب عالم مسلمان ومدقق را به بررسي گرفت, اثر ا ورا يك تفسير با ارزش, مفيد ومالامال از ارزش هاي معنوي قرآن يافت ا ورا مورد تفقد قرار داد وگفت"حكمت حقيقي همين است, واقعاً به نوسينده اين كتاب مي توان عالم وحكيم گفت نه به آن صنعتگري كه از حد وحدودش تجاوز كرده است " سپس در پاداش وتقدير از اثر عالم مسلمان دستور داد تا در مقابل هر حرف آن ده سكه طلايي به ا وداده شود
پس اي برادر ! اگر ابعاد اين حكايت تمثيلي را درك كرده باشي, بيا واصل حقيقت را در ياب آن قرآن مزين, عبارتست از هستي وكاينات, آن حاكم, حاكم ذوالجلال است, واز آن د ونفر يكي, همان بيگانه, علم فلسفه ومتخصصين آن مي باشد وديگري قرآن وپيروان آن است بله, قرآنكريم (مقرو) عاليترين مفسر وفصيحترين ترجمان كتاب كبير كاينات است (كه خود همچون قرآن بزرگ پيش چشم همگان مشهود است مترجم) آري آن فرقان حكيم است كه جن وانس را به ديدن آيات تكويني نگاشته شده با قلم قدرت الهي روي صفحات كاينات واوراق عصر وزمانه فرا مي خواند, وبه موجوداتي كه هر كدام آن يك حرف معني دار است با نظر "معني حرفي" يعني با اين ديد كه تك تك آن به آفريننده اش دلالت دارد, مينگرد, ومي گويد "چقدر زيبا خلق شده وبه چه صورت زيبائي به صانعش دلالت مي كند!" بدين طريق جمال حقيقي كاينات را به همگان بر ملا مي سازد
اما فلسفه مشهور به علم حكمت, در تزئينات وظواهر حروف موجودات وارتباط آن با يكديگر غرق, واز راه حقيقت منحرف گرديده است ا وبايد حروف كتاب كبير را با "معني حرفي"يعني به حساب الله مي ديد اما ا واين امر را درك نكرده وبا "معني اسمي" يعني موجودات را به حساب خود موجودات (بدون اينكه به خداوند نسبت دهد- مترجم) مي بيند, وبا اين ديدگاه در مورد آنها بحث مي كند, به جاي اينكه بگويد چقدر زيبا خلق شده است ! مي گويد اين چقدر زيبا است! با چنين برداشتي تمام موجودات را تحقير نموده, زيبائي ها را به خود موجودات نسبت مي دهد نه به خالق آن