امّا {مَا كَانَ مَغْرِبًا} قيدى، تاريخِ عربى اولارق بيڭ اوچ يوز أللى بر (١٣٥١)، مشهور رومى تاريخيله ايكى سنه فرق وار. ايشته (حضرتِ غوثڭ ديديگى گبى) بو فقير، تاريخِ عربى ايله بيڭ اوچ يوز أللى برده (١٣٥١)، شعائرِ إسلام ايچنده مهمّ تحوّلات زماننده بتون قوّتمله شعائرڭ محافظه‌سنه خدمتله مكلّف اولديغم حالده، او معنوى هرج و مرجده‌كى فورطنه‌لر بزى صارصمدى.

هم {مَغْرِبًا} كلمه‌سى، آخرده‌كى تنوين ايله برابر بيڭ ايكى يوز طقسان ايكى (١٢٩٢) ايدر كه، بو فقيرڭ دنيايه گلمه‌سندن بر سنه أوّل وياخود رحمِ مادرده‌كى تاريخه إشارتله برابر، {كَانَ مَغْرِبًا} بيڭ اوچ يوز اون درت (١٣١٤) ايدر. بيڭ اوچ يوز اون درت سنه‌لرنده موضوعِ بحث اولان مريدى، مهمّ ورطه‌دن قورتولمسنه غوث (رض) إشارت ايدييور، اونڭ إمدادينه يتيشدم دييور. حياتده اولان أسكى طلبه‌لرم بيلييورلر كه؛ بيڭ اوچ يوز اون درت، بيڭ اوچ يوز اون بش اون آلتى سنه‌لرنده، وان قلعه‌سى كه، ايكى مناره يوكسكلگنده صِرف طاغ گبى بر طاشدن عبارتدر، أسكيدن قالمه اوطه گبى بر اين قپوسنه گيدييوردق. آياغمدن قوندوره‌لر قايدى، ايكى آياغم بردن قايدى. تهلكه يوزده يوز... باشقه‌جه نقطۀِ إستناد قالماديغى حالده، بيوك بر إستناده باصمش گبى اوچ متره‌لك بر قوسله او مغاره‌نڭ قپوسنه آتيلمشم. هم بن، هم برابرمده‌كى اوراده حاضر آرقداشلرم، أجل گلمديگى ايچون صِرف بر حفظِ إلٰهى، خارقه بر إمدادِ غيبى تلقّى ايتدك.

ايشته حضرتِ غوث، مادام بو قصيده‌سنده سرگذشتِ حياتمڭ مهمّ نقطه‌لرينه إشارت ايدييور؛ ألبته بو عجيب و أڭ تهلكه‌لى بر سرگذشتِ حياتمه شو جمله‌سيله إشارت ايدييور دينيله‌بيلير