أوت أى بنم گبى إختيار قارداشلر و إختياره همشيره‌لر! مادام آخرت وار و مادام باقيدر و مادام دنيادن داها گوزلدر و مادام بزى يارادان ذات هم حكيم، هم رحيمدر.. إختيارلقدن شكوا و تأسّف ايتمه‌ملى‌يز. بِالعكس إختيارلق، ايمان ايله عبادت ايچنده سنِّ كماله گلوب، وظيفۀِ حياتدن ترخيص و عالمِ رحمته إستراحت ايچون گيتمگه بر علامت اولديغى جهتله اوندن ممنون اولمالى‌يز

أوت نصِّ حديث ايله؛ نوعِ بشرڭ أڭ ممتاز شخصيتلرى اولان يوز يگرمى درت بيڭ أنبيانڭ إجماع و تواتر ايله؛ قسمًا شهوده و قسمًا حقّ اليقينه إستنادًا، متّفقًا آخرتڭ وجودندن و إنسانلرڭ اورايه سَوق ايديله‌جگندن و بو كائناتڭ خالقنڭ قطعى وعد ايتديگى آخرتى گتيره‌جگندن خبر ويردكلرى گبى، اونلرڭ ويردكلرى خبرى كشف و شهود ايله علم اليقين صورتنده تصديق ايدن يوز يگرمى درت ميليون أوليانڭ او آخرتڭ وجودينه شهادتلريله و بو كائناتڭ صانعِ حكيمنڭ بتون أسماسى بو دنياده گوستردكلرى جلوه‌لريله، بر عالمِ بقايى بِالبداهه إقتضا ايتدكلرندن؛ ينه آخرتڭ وجودينه دلالتيله؛ و هر سنه بهارده، روىِ زمينده آياقده طوران حدّ و حسابه گلمز ئولمش آغاجلرڭ جنازه‌لرينى أمرِ {كُنْ فَيَكُونُ} ايله إحيا ايدوب بَعْثُ بَعْدَ الْموته مظهر ايدن و حشر و نشرڭ يوز بيڭلر نمونه‌سى اولارق نباتات طائفه‌لرندن و حيوانات ملّتلرندن اوچ يوز بيڭ نوعلرى حشر و نشر ايدن حدسز بر قدرتِ أزليه و حسابسز و إسرافسز بر حكمتِ أبديه و رزقه محتاج بتون ذى‌روحلرى كمالِ شفقتله غايت خارقه بر طرزده إعاشه ايتديرن و هر بهارده آز بر زمانده حدّ و حسابه گلمز أنواعِ زينت و محاسنى گوسترن بر رحمتِ باقيه و بر عنايتِ دائمه‌نڭ بِالبداهه آخرتڭ وجودينى إستلزام ايله و شو كائناتڭ أڭ مكمّل ميوه‌سى و خالقِ كائناتڭ أڭ سَوْديگى مصنوعى و كائناتڭ موجوداتيله أڭ زياده علاقه‌دار اولان إنسانده‌كى شديد، صارصيلماز، دائمى اولان عشقِ بقا و شوقِ أبديت و آمالِ سرمديت، بِالبداهه إشارت و دلالتيله بو عالمِ فانيدن صوڭره بر عالمِ باقى و بر دارِ آخرت و بر دارِ سعادت بولونديغنى او درجه قطعى بر صورتده إثبات ايدرلر كه، دنيانڭ وجودى قدر، بِالبداهه آخرتڭ وجودينى قبول ايتمه‌يى إستلزام ايدرلر (حاشيه). مادام قرآنِ حكيمڭ بزه ويرديگى أڭ مهمّ بر درس، ”ايمانِ بِالآخرت“در و او ايمان ده بو درجه قوّتليدر و او ايمانده اويله بر رجا و بر تسلّى وار كه؛ يوز بيڭ إختيارلق بر تك شخصه گلسه، بو ايماندن گلن تسلّى مقابل گله‌بيلير. بز إختيارلر ”الحمد ِﷲِ على كمالِ الايمان“ دييوب، إختيارلغمزه سَوينملى‌يز

----------------------------------------------------------------------

(حاشيه : أوت، ثبوتى بر أمرى إخبار ايتمه‌نڭ قولايلغى و إنكار و نفى ايتمه‌نڭ غايت مشكل اولديغى، بو تمثيلدن گورونور. شويله كه: برى ديسه: ”ميوه‌لرى سوت قونسروه‌لرى اولان غايت خارقه بر باغچه، كُرۀِ أرض اوزرنده واردر.“ ديگرى ديسه: ”يوقدر.“ إثبات ايدن، يالڭز اونڭ يرينى وياخود بعض ميوه‌لرينى گوسترمكله قولايجه دعواسنى إثبات ايدر. إنكار ايدن آدم، نفينى إثبات ايتمك ايچون، بتون كُرۀِ أرضى گورمك و گوسترمكله دعواسنى إثبات ايده‌بيلير. عينًا اويله ده: جنّتى إخبار ايدنلر، يوز بيڭلر ترشّحاتنى، ميوه‌لرينى، آثارينى گوستردكلرندن قطعِ نظر.. ايكى شاهدِ صادقڭ ثبوتنه شهادتلرى كافى گليركن؛ اونى إنكار ايدن حدسز بر كائناتى، حدسز أبدى زمانى تماشا ايتمك و گورمك و أله‌دكدن صوڭره إنكارينى إثبات ايده‌بيلير، عدمنى گوستره‌بيلير. ايشته أى إختيار قارداشلر! ايمانِ آخرتڭ نه قدر قوّتلى اولديغنى آڭلايڭز