ايشته حقائقِ قرآنيه‌دن و دساتيرِ إسلاميه‌دن اولان ”عدالت، إقتصاد، نظافت“ حياتِ بشريه‌ده نه درجه أساسلى برر دستور اولديغنى آڭلا. و أحكامِ قرآنيه نه درجه كائناتله علاقه‌دار و كائنات ايچنه كوك صالمش و صارمش بولونديغنى و او حقائقى بوزمق، كائناتى بوزمق و صورتنى دگيشديرمك گبى ممكن اولماديغنى بيل!. و بو اوچ ضياىِ أعظم گبى؛ رحمت، عنايت، حفيظيت مِثللو يوزر إحاطه‌لى حقيقتلر حشرى، آخرتى إقتضا و إستلزام ايتدكلرى حالده، هيچ ممكن ميدر كه: كائناتده و عموم موجوداتده حكمفرما اولان رحمت، عنايت، عدالت، حكمت، إقتصاد و نظافت گبى پك قوّتلى إحاطه‌لى حقيقتلر؛ حشرڭ عدميله و آخرتڭ گلمه‌مسيله مرحمتسزلگه، ظلمه، حكمتسزلگه، إسرافه، نظافتسزلگه، عبثيته إنقلاب ايتسينلر؟ حاشا، يوز بيڭ دفعه حاشا!

بر سينگڭ حقِّ حياتنى رحيمانه محافظه ايدن بر رحمت، بر حكمت؛ عجبا حشرى گتيرمه‌مكله عموم ذى‌شعورلرڭ حدسز حقوقِ حياتلرينى و نهايتسز موجوداتڭ نهايتسز حقوقلرينى ضايع ايدر مى؟ و تعبيرى جائز ايسه، رحمت و شفقتده و عدالت و حكمتده حدسز حسّاسيت و دقّت گوسترن بر حشمتِ ربوبيت؛ و كمالاتنى گوسترمك و كندينى طانيتديرمق و سَوْديرمك ايچون بو كائناتى حدسز خارقه صنعتلريله، نعمتلريله سوسلنديرن بر سلطنتِ الوهيت، بويله هم عموم كمالاتنى، هم بتون مخلوقاتنى هيچه اينديرن و إنكار ايتديرن حشرسزلگه مساعده ايدر مى؟ حاشا! بويله بر جمالِ مطلق، بويله بر قبحِ مطلقه بِالبداهه مساعده ايتمز