أگر إنشا و تركيب صورتنده اولسه و هيچدن، عدمدن ايجاد ايتمه‌يوب بلكه عناصردن و أطرافدن طوپلامق صورتيله ياپسه؛ ينه ناصلكه بر طابورڭ إستراحت ايچون هر طرفه طاغلمش اولان أفرادلرينڭ بر بورو صداسيله طوپلانمه‌لرى و منتظم بر وضعيته گيرمه‌لرى و او سَوقياتى تسهيل و او وضعيتى محافظه خصوصنده، بتون اوردو كندى قومانداننڭ قوّتى و قانونى و گوزى حكمنده اولديغى گبى، عينًا اويله ده: سلطانِ كائناتڭ قومانداسى آلتنده‌كى ذرّه‌لر، اونڭ قدرى و علمى دستورلريله و مستولى قدرتنڭ قانونلريله و تماس ايتدكلرى سائر موجودات دخى، او سلطانڭ قوّتى و قانونى و مأمورلرى گبى تسهيلاتجى اولارق او ذرّه‌لر سَوق اولونوب گليرلر. بر ذى‌حياتڭ وجودينى تشكيل ايتمك ايچون علمى، قدرى برر معنوى قالب حكمنده بر مقدارِ معيّن ايچنه گيررلر، طورورلر

أگر أشيا، آيرى آيرى أللره و أسبابه و طبيعت گبى شيلره حواله ايديلسه، او حالده بتون أهلِ عقلڭ إتّفاقيله؛ هيچ بر سبب هيچ بر جهتدن، هيچدن عدمدن ايجاد ايده‌مز. چونكه او سببڭ محيط بر علمى، مستولى بر قدرتى اولماديغندن، او عدم ايسه، يالڭز ظاهرى و خارجى بر عدم اولماز، بلكه عدمِ مطلق اولور. عدمِ مطلق ايسه، هيچ بر جهتله منشأِ وجود اولاماز. اويله ايسه، هر حالده تركيب ايده‌جك. حالبوكه إنشا و تركيب صورتنده بر سينگڭ، بر چيچگڭ جسدينى، جسمنى زمينڭ يوزندن طوپلامق و اينجه بر ألك ايله أله‌دكدن صوڭره بيڭلر مشكلاتله او مخصوص ذرّه‌لر گله‌بيليرلر. هم گلدكدن صوڭره دخى، او جسمده طاغيلمادن منتظم بر وضعيتى محافظه ايتمك ايچون (معنوى و علمى قالبلرى بولونماديغندن) مادّى و طبيعى بر قالب، بلكه أعضالرى عددنجه قالبلر لازمدر. تا كه او گلن ذرّه‌لر، او جسمِ ذى‌حياتى تشكيل ايتسينلر