بريسى: ”خاص بر موقعده و خصوصى بر جهتده يوقدر“ دير. بو قسم ايسه إثبات ايديله‌بيلير. بو قسم ده بحثمزدن خارجدر

ايكنجى قسم ايسه: دنيايه و كائناته و آخرته و عصرلره باقان ايمانى و قدسى و عام و محيط اولان مسئله‌لرى نفى و إنكار ايتمكدر. بو نفى ايسه (برنجى مسئله‌ده بيان ايتديگمز گبى) هيچ بر جهتله إثبات ايديلمز. بلكه كائناتى إحاطه ايده‌جك و آخرتى گوره‌جك و حدسز زمانڭ هر طرفنى تماشا ايده‌جك بر نظر لازمدر، تا او گبى نفيلر إثبات ايديله‌بيلسين

ايكنجى ورطه و چارۀِ نجات: بو دخى ايكى مسئله‌در:برنجيسى: عظمت و كبريا و نهايتسزلك نقطه‌سنده، يا غفلته ويا معصيته ويا مادّياته طالمق سببيله طارلاشان عقللر، عظمتلى مسئله‌لرى إحاطه ايده‌مدكلرندن، بر غرورِ علمى ايله إنكاره صاپارلر و نفى ايدرلر. أوت او معنًا صيقيشمش و قورومش عقللرينه و بوزولمش و معنوياتده ئولمش اولان قلبلرينه، چوق گنيش و درين و إحاطه‌لى اولان ايمانى مسئله‌لرى صيغيشديره‌مدقلرندن، كنديلرينى كفره و ضلالته آتارلر، بوغولورلر

أگر دقّتله كندى كفرلرينڭ ايچ يوزينه و ضلالتلرينڭ ماهيتنه باقه‌بيلسه‌لر، گوره‌جكلر كه؛ ايمانده بولونان معقول و لايق و لازم اولان عظمته قارشى، يوز درجه محال و إمكانسزلق و إمتناع او كفرڭ آلتنده و ايچنده‌در

رسالۀِ نور يوزر ميزان و موازنه‌لرله، بو حقيقتى ”ايكى كرّه ايكى درت ايدر“ درجه‌سنده قطعى إثبات ايتمش. مثلا؛ جنابِ حقّڭ وجوبِ وجودينى و أزليتنى و إحاطه‌لى صفتلرينى عظمتلرى ايچون قبول ايده‌مه‌ين آدم، يا حدسز موجوداته، بلكه نهايتسز ذرّه‌لره، او وجوبِ وجودى و أزليتى و الوهيت صفتلرينى ويرمكله كفرينى إعتقاد ايده‌بيلير. وياخود أحمق سوفسطائيلر گبى، هم كندينى، هم كائناتڭ وجودينى إنكار و نفى ايتمكله عقلدن إستعفا ايتمليدر. ايشته بونڭ گبى بتون حقائقِ ايمانيه و إسلاميه، كنديلرينڭ شأنلرى و مقتضالرى اولان عظمته إستناد ايده‌رك، قارشيلرنده‌كى كفرڭ دهشتلى محالاتندن و وحشتلى خرافاتندن و ظلمتلى جهالاتندن قورتاروب كمالِ إذعان و تسليميتله سليم قلبلرده و مستقيم عقللرده يرلشيرلر