نفى و إنكارده ايسه، نفس الأمره باقماز و باقه‌ماز. چونكه، ”خصوصى اولميان و خاص بر يره باقميان بر نفى إثبات ايديلمز“ مشهور بر دستوردر. مثلا بر شيئى دنياده وار دييه بن إثبات ايتسه‌م، سن ده ”دنياده يوق“ ديسه‌ڭ؛ بنم بر إشارتمله قولايجه إثبات ايديله‌بيلن او شيئڭ سن نفينى يعنى عدمنى إثبات ايتمك ايچون، بتون دنيايى آرامق و طرامق و گوسترمك، بلكه گچمش زمانلرڭ هر طرفنى دخى گورمك لازم گلييور. صوڭره ”يوقدر، وقوع بولمامشدر“ دييه‌بيليرسڭ

مادام نفى و إنكار ايدنلر نفس الأمره باقمازلر؛ بلكه كندى نفسلرينه و عقللرينه و گوزلرينه باقوب حكم ايدييورلر. ألبته بربرينه قوّت ويره‌مزلر و ظهير اولمازلر. چونكه گورمگه و بيلمگه مانع اولان پرده‌لر، سببلر آيرى آيريدرلر. هركس ”بن گورمييورم، بنم يانمده و إعتقادمده يوقدر.“ دييه‌بيلير. يوقسه ”واقعده يوقدر“ دييه‌مز. أگر ديسه، خصوصًا عموم كائناته باقان ايمان مسئله‌لرنده دنيا قدر بيوك بر يالان اولور كه، طوغرى دييه‌مز و طوغرولديلماز

الحاصل: إثباتده نتيجه بردر، واحددر، تساند اولور. نفيده ايسه، بر دگلدر، متعدّددر. يا ”يانمده و نظرمده“ ويا ”إعتقادمده“ گبى قيدلرڭ هركسه گوره تعدّدى ايله نتيجه‌لر دخى تعدّد ايدر، داها تساند اولماز