شعاعلر | يدنجى شعاع | 220
(210-314)

عينًا اويله ده، بو كائناتڭ هر بر نوعى و او نوعڭ فردلرى و او فردلرڭ أعضالرى لسانِ حال ايله {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ اﷲُ} ديرلر. بربرى ايچنده‌كى بو بيوك ذكر دائره‌لرى، مثالمزده‌كى يالڭز اوچ درت مرتبه دگل، بلكه اوچ يوز مرتبه‌دن گچر. هم بيوك و كلّى ذكرلرى يالڭز كوچك فردلرڭ ذكرلرندن نشئت ايتمييور. بلكه هر بر بيوك و كلّى موجود، بيوكلگى نسبتنده بِالذّات ذكر ايدر بيوك بر شخص گبى {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ هُوَ} دير. حتّى بو يدنجى شعاعڭ ايكنجى مقامنده اون طوقوز دائره‌دن آلتنجى بر دائره اولان أشجار و نباتاتڭ شهادتلرينى رمضانده ديڭلركن خيال گوزيله گوردم كه:


آغاج و نباتلردن هر برينڭ ياپراق و چيچك و ميوه‌لرى كنديلرينه مخصوص لسانلريله {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ هُوَ} ديدكلرى گبى، آغاجلرڭ دخى كندى لسانيله اونلرى شاهد گوستره‌رك داها يوكسك بر {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ هُوَ} سويله‌ديگنى و عموم آغاجلرڭ نوعى دخى كندى لسانيله كلمۀِ شهادت گتيرديگنى خيالمله گوردم و ايشيتدم، ديسه‌م بر خيالدر دينيلمز. بلكه او درجه پارلاق بر حقيقتدر كه، خيالى دخى كندينه مفتون ايدوب حقيقت حسابنه چاليشديردى. بن كندى كنديمه نمازڭ آرقه‌سنده هر بر {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ اﷲُ} ديدكجه فكرم او دائره‌لردن هر بريسنڭ بيوك و كلّى و أڭ قوّتلى بر طرزده گتيرديگى شهادت كلمه‌سنى و {لاَ اِلٰهَ اِلاَّ اﷲُ} توحيدينى ديڭلر، بلكه مشاهده ايدر. گويا هر بر دائره‌نڭ، مثلا أرضڭ شهادتى أرض قدر قوّتلى و بيوك و ظاهر بر صورتده خياله گورونور. اونڭ ايچون بو يدنجى شعاعده {بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ الى آخره...} و {بِمُشَاهَدَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ الى آخره...} فقره‌لرى چوق تكرّر ايدرلر.


سس يوق