ايكنجى نقطه: قرآن، بو دنياده اويله نورانى و سعادتلى و حقيقتلى بر صورتده بر تبديلِ حياتِ إجتماعيه ايله برابر، إنسانلرڭ هم نفسلرنده، هم قلبلرنده، هم روحلرنده، هم عقللرنده، هم حياتِ شخصيهلرنده، هم حياتِ إجتماعيهلرنده، هم حياتِ سياسيهلرنده اويله بر إنقلاب ياپمش و إدامه ايتمش و إداره ايتمش كه؛ اون درت عصر مدّتنده، هر دقيقهده، آلتى بيڭ آلتى يوز آلتمش آلتى آيتلرى، كمالِ إحترامله، هيچ اولمازسه يوز ميليوندن زياده إنسانلرڭ ديللريله اوقونويور و إنسانلرى تربيه و نفسلرينى تزكيه و قلبلرينى تصفيه ايدييور. روحلره إنكشاف و ترقّى و عقللره إستقامت و نور و حياته حيات و سعادت ويرييور. ألبته بويله بر كتابڭ مِثلى يوقدر، خارقهدر، فوق العادهدر، معجزهدر
اوچنجى نقطه: قرآن، او عصردن تا شيمدىيه قدر اويله بر بلاغت گوسترمش كه، كعبهنڭ ديوارنده آلتون ايله يازيلان أڭ مشهور أديبلرڭ ”معلّقاتِ سبعه“ ناميله شهرتشعار قصيدهلرينى او درجهيه اينديردى كه، لبيدڭ قيزى، باباسنڭ قصيدهسنى كعبهدن اينديرركن ديمش: ”آياته قارشى بونڭ قيمتى قالمادى
هم بدوى بر أديب: {فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ} آيتى اوقونوركن ايشيتديگى وقت سجدهيه قپانمش. اوڭا ديمشلر: ”سن مسلمان مى اولدڭ؟“ او ديمش: ”خاير، بن بو آيتڭ بلاغتنه سجده ايتدم
هم علمِ بلاغتڭ داهيلرندن عبد القاهرِ جُرجانى و سكّاكى و زمخشرى گبى بيڭلرله داهى إماملر و متفنّن أديبلر إجماع و إتّفاقله قرار ويرمشلر كه: ”قرآنڭ بلاغتى، طاقتِ بشرڭ فوقندهدر، يتيشيلمز
هم او زماندن بَرى متماديًا ميدانِ معارضهيه دعوت ايدوب، مغرور و أنانيتلى أديبلرڭ و بليغلرڭ طمارلرينه طوقونديروب، غرورلرينى قيرهجق بر طرزده دير: ”يا بر تك سورهنڭ مِثلنى گتيريڭز وياخود دنياده و آخرتده هلاكت و ذلّتى قبول ايديڭز.“ دييه إعلان ايتديگى حالده؛ او عصرڭ معنّد بليغلرى بر تك سورهنڭ مِثلنى گتيرمكله قيصه بر يول اولان معارضهيى بيراقوب، اوزون اولان، جان و ماللرينى تهلكهيه آتان محاربه يولنى إختيار ايتمهلرى إثبات ايدر كه، او قيصه يولده گيتمك ممكن دگلدر