صوڭره، بر فقير إنسانه دگل فانى و موقّت بر تارلايى، بر خانه‌يى، بلكه قوجه كائناتى و دنيا قدر بر ملكِ باقى‌يى قزانديران و بر فانى آدمه أبدى بر حياتڭ لوازماتنى بولديران و أجلڭ دار آغاجنى بكله‌ين بر بيچاره‌يى إعدامِ أبديدن قورتاران و سعادتِ سرمديه‌نڭ خزينه‌سنى آچان أڭ قيمتدار سرمايۀِ إنسانيه‌نڭ ايمان اولديغنى بيلن مذكور مسافر و حيات يولجيسى، كندى نفسنه ديدى كه: ”هايدى، ايلرى! ايمانڭ حدسز مرتبه‌لرندن بر مرتبه داها قزانمق ايچون كائناتڭ هيئتِ مجموعه‌سنه مراجعت ايدوب، او ده نه دييور، ديڭله‌ملى‌يز؛ أركانندن و أجزاسندن آلديغمز درسلرى تكميل و تنوير ايتملى‌يز.“ دييه، قرآندن آلديغى گنيش و إحاطه‌لى بر دوربين ايله باقدى، گوردى

بو كائنات، او قدر معنيدار و منتظمدر كه؛ مجسّم بر كتابِ سبحانى و جسمانى بر قرآنِ ربّانى و مزيَّن بر سراىِ صمدانى و منتظم بر شهرِ رحمانى صورتنده گورونويور. او كتابڭ بتون سوره‌لرى، آيتلرى و كلماتلرى، حتّى حرفلرى و بابلرى و فصللرى و صحيفه‌لرى و سطرلرى.. عمومنڭ، هر وقت معنيدارانه محو و إثباتلرى و حكيمانه تغيير و تحويللرى؛ إجماع ايله، بر عليمِ كلّ شيئڭ و بر قديرِ كلّ شيئڭ و بر مصنّفڭ، هر شيده هر شيئى گورن و هر شيئڭ هر شى ايله مناسبتنى بيلن، رعايت ايدن بر نقّاشِ ذو الجلالڭ و بر كاتبِ ذو الكمالڭ وجودينى و موجوديتنى بِالبداهه إفاده ايتدكلرى گبى، بتون أركان و أنواعيله و أجزا و جزئياتيله و سكنه‌لرى و مشتملاتيله و واردات و مصارفاتيله و اونلرده مصلحتكارانه تبديللريله و حكمت‌پرورانه تجديدلريله، بِالإتّفاق حدسز بر قدرت و نهايتسز بر حكمتله ايش گورن عالى بر اوسته‌نڭ و مِثلسز بر صانعڭ موجوديتنى و وحدتنى بيلديرييورلر. و كائناتڭ عظمتنه مناسب ايكى بيوك و گنيش حقيقتڭ شهادتلرى، كائناتڭ بو بيوك شهادتنى إثبات ايدييورلر