ايشته بوڭا قياسًا رسالۀِ نورده پك چوق موازنهلرله إثبات ايديلمشدر كه، أهلِ سفاهت و ضلالت، دنياده دخى بر معنوى جهنّم ايچنده عذاب چكرلر و أهلِ ايمان و صلاحت، دنياده دخى بر معنوى جنّت ايچنده، إسلاميت و إنسانيت معدهسيله و ايمانڭ تجلّيات و جلوهلريله، معنوى بر جنّت لذّتلرى طادابيلير، بلكه درجۀِ ايمانلرينه گوره إستفاده ايدهبيليرلر. فقط بو فورطنهلى زمانڭ حسّى إبطال ايدن و بشرڭ نظرينى آفاقه طاغيدان و بوغان جريانلر، إبطالِ حسّ نوعندن بر سرسملك ويرمش كه؛ أهلِ ضلالت معنوى عذابنى موقّةً تام حسّ ايدهمييور. أهلِ هدايته دخى غفلت باصييور، حقيقى لذّتنى تام تقدير ايدهمييور
بو عصرده ايكنجى دهشتلى حال: أسكى زمانده كفرِ مطلق و فندن گلن ضلالتلر و كفرِ عناديدن گلن تمرّد، بو زمانه نسبةً پك آز ايدى. اونڭ ايچون أسكى إسلام محقّقلرينڭ درسلرى، حجّتلرى او زمانلرده تام كافى اولوردى. كفرِ مشكوكى چابوق إزاله ايدرلردى. اللّٰهه ايمان عمومى اولديغندن، اللّٰهى طانيتديرمقله و جهنّم عذابنى إخطار ايتمكله چوقلرى سفاهتلردن، ضلالتلردن واز گچهبيليرلردى. شيمدى ايسه؛ أسكى زمانده بر مملكتده بر كافرِ مطلق يرينه، شيمدى بر قصبهده يوز دانه بولونهبيلير. أسكيده فن و علم ايله ضلالته گيروب عناد و تمرّد ايله حقائقِ ايمانه قارشى چيقانه نسبةً شيمدى يوز درجه زياده اولمش. بو متمرّد عنادجيلر، فرعونلق درجهسنده بر غرور ايله و دهشتلى ضلالتلريله حقائقِ ايمانيهيه قارشى معارضه ايتدكلرندن، ألبته بونلره قارشى آتوم بومباسى گبى (بو دنياده اونلرڭ تمللرينى پارچه پارچه ايدهجك) بر حقيقتِ قدسيه لازمدر كه؛ اونلرڭ تجاوزاتنى طورديرسون و بر قسمنى ايمانه گتيرسين. ايشته جنابِ حقّه حدسز شكرلر اولسون كه؛ بو زمانڭ تام يارهسنه بر ترياق اولارق قرآنِ معجز البيانڭ بر معجزۀِ معنويهسى و لمعاتى بولونان رسالۀِ نور، پك چوق موازنهلرله، أڭ دهشتلى معنّد متمرّدلرى، قرآنڭ ألماس قلنجى ايله قيرييور. و كائنات ذرّهلرى عددنجه وحدانيتِ إلٰهيهيه و ايمانڭ حقيقتلرينه حجّتلرى، دليللرى گوسترييور كه؛ يگرمى بش سنهدن بَرى أڭ شدّتلى هجوملره قارشى مغلوب اولمايوب غلبه ايتمش و ايدييور. أوت رسالۀِ نور، ايمان و كفر موازنهلرى و هدايت و ضلالت مقايسهلرى، بو مذكور حقيقتلرى بِالمشاهده إثبات ايدييور. مثلا: يگرمى ايكنجى سوزڭ ايكى مقامنڭ برهانلرينه و لمعهلرينه و اوتوز ايكنجى سوزڭ برنجى موقفنه و اوتوز اوچنجى مكتوبڭ پنجرهلرينه و عصاىِ موسىنڭ اون بر حجّتنه، سائر موازنهلر قياس ايديلسه و دقّت ايديلسه آڭلاشيلير كه؛ بو زمانده كفرِ مطلقى و متمرّد ضلالتڭ عنادينى قيرهجق، پارچهلايهجق رسالۀِ نورده تجلّى ايدن حقيقتِ قرآنيهدر