Sâbık yirmi aded mes’elelere bir tetimme olarak üç küçük mes’eledir.

BİRİNCİ MES’ELE: Rivâyetlerde Hazret-i İsa Aleyhisselâm’a “Mesih” nâmı verildiği gibi her iki deccal’a dahi “Mesih” nâmı verilmiş ve bütün rivâyetlerde

denilmiş. Bunun hikmeti ve te’vili nedir?

Elcevab: Allahu a’lem, bunun hikmeti şudur ki: Nasılki emr-i İlâhî ile İsa Aleyhisselâm, şeriat-ı Mûseviye’de bir kısım ağır tekâlifi kaldırıp şarab gibi ba’zı müştehiyâtı helâl etmiş; aynen öyle de; büyük deccal, şeytanın iğvâsı ve hükmiyle şeriat-ı İseviye’nin ahkâmını kaldırıp Hristiyanların hayat-ı içtimâîyelerini idâre eden râbıtaları bozarak anarşistliğe ve “Ye’cüc ve Me’cüc”e zemin hazır eder. Ve İslâm Deccal’ı olan “Süfyan” dahi, şeriat-ı Muhammediyenin (A.S.M.) ebedî bir kısım ahkâmını nefis ve şeytanın desiseleri ile kaldırmağa çalışarak hayat-ı beşeriyenin maddî ve ma’nevî rabıtalarını bozarak, serkeş ve serhoş ve sersem nefisleri başıboş bırakarak, hürmet ve merhamet gibi nurânî zincirleri çözer; hevesat-ı müteaffine bataklığında, birbirine saldırmak için cebrî bir serbestiyet ve ayn-ı istibdâd bir hürriyet vermek ile dehşetli bir anarşistliğe meydan açar ki, o vakit o insanlar gâyet şiddetli bir istibdâddan başka zabt altına alınamaz.

İKİNCİ MES’ELE: Rivâyetlerde, her iki Deccal’ın hârikulâde icraatlarından ve pek fevkalâde iktidarlarından ve heybetlerinden bahsedilmiş. Hatta bedbaht bir kısım insanlar, onlara bir nevi uluhiyet isnad eder diye haber verilmiş. Bunun sebebi nedir?

Elcevab:

İcraatları büyük ve hârikulâde olması ise: Ekser tahribat ve hevesâta sevkiyat olduğundan, kolayca hârikulâde öyle işler yaparlar ki; bir rivâyette, “Bir günleri bir senedir.” yâni; bir senede yaptıkları işleri, üç yüz senede yapılmaz, denilmiş. Ve iktidarları pek fevkalâde görünmesi ise, dört cihet ve sebebi var: