اما وقت شب با ياد آوري زمستان, قبر و عالم برزخ, ميزان احتياج روح بشر بر رحمت رحمان را به انسان مي آموزاند
اما تهجد در هنگام شب نياز انسان را به روشنائي در شب قبر و در تاريكي هاي عالم برزخ ياد آور مي شود و او را از نعمتهاي بي انتهاي منعم حقيقي در طول اين تحولات آگاه مي گرداند و نيز ميزان مستحق بودن منعم حقيقي را به حمد و ثنا اعلان مي كند
اما صبح دوم صبح حشر را ياد آوري مي كند آري، آمدن صبح اين شب و آمدن بهار اين زمستان چقدر معقول و ضروري و حتمي است, آمدن صبح حشر و بهار برزخ نيز به همان قدر قطعي و يقيني است
لذا هر وقتي از اين اوقات پنجگانه آغاز انقلاب بزرگي است و انقلابهاي بزرگ ديگر را بياد مي آورد و نيز با اشاره به تصرفات بزرگ روزانه قدرت صمداني، به معجزات قدرت و هديه هاي رحمت پروردگار در هر سال و هر عصر و هر زمان گوشزد مي كند
يعني نماز فرض كه وظيفه فطرت و اساس عبوديت و فرض قطعي است بسيار لازم و بسيار مناسب است تا در اين اوقات اداء شود
نكته پنجم
با آنكه انسان فطرتاً بسيار ضعيف و عاجز است، باوجود اين هر چيز گريبانگير او است, او را متأثر مي سازد و رنج مي دهد و با آنكه بسيار عاجز است، گرفتاريها و دشمنانش بسيار زياد هستند و نيز بسيار فقير است اما نيازهايش بسيار زياد و نيز تنبل و ناتوان است، حال آنكه تكاليف زندگي به دوشش سنگيني مي كند و نيز انسانيتش او را با كل هستي مرتبط ساخته است، حال آنكه زوال و فراق اشياي دوست داشته و مونسش هميشه او را مـي آزارد و نيـز عقلش مقاصد بلند و ميـوه هـاي دايمي را بـرايش نشـان مي دهد, اما دستش كوتاه و عمرش كوتاه و قدرتش محدود و صبرش محدود است