Адам жиhаздарға аса бай болуының себебі: ақыл мен сана болғандықтан сезіну мен сезу қабілеттері жақсы дамыған. Қажеттіліктерінің көптігінен сан-алуан сезімдер пайда болған. Сезімталдығы да түрлерге айырылған. Әрі жаратылысы өте күрделі мақсаттарға жетелейтін талап-тілектері бар, әрі о бастан атқаруға тиіс міндеттері болғандықтан мүшелері мен құрал-жабдықтары өте жақсы жетілген.

Сондай-ақ, құлшылықтың барлық түріне икемді жаратылғандықтан, әсемдік атаулыға толы өте бай бейімділік берілген. Міне, осыншама жан дүниесі толы, қолда бар байлық әрине түкке тұрғысыз, өткінші мына дүниелік өмірді үйрену үшін берілмеген. Мұндай жағдайдағы адамның басты міндеті, шексіз мақсаттарға бағытталған міндеттерді атқарып, өзінің бейшаралығы мен әлсіздігін әрі кемшілігін құлдық ұру түрінде жар салу және ауқымды көзқарасымен жаратылыс атаулының тәсбихтерін тамашалай отырып куәгерлік ету, нығметтерден Аллаhтың медетін сезіп шүкір ету сондай-ақ, қоршаған ортаға қарап ондағы Құдайдың құдерітінің мүғжизелеріні көріп одан ғибрет ала толғану болып табылады.

Әй, дүниеқоңыз, дүниелікөмірге ғашық, ахсен-і тақуим сырынан бейқам адам! Мына өмірдің шындығын ескі Саид қияли оқиғада көрген болатын. Оны жаңа Саидқа айналдырған сол бір тәмсіл оқиғаны айтып берейін. Тыңда: