De eerste groep: Omdat ze inmiddels zichzelf hebben leren kennen en omdat ze hun verstand en hun hart juist gebruikten zeiden ze: “Hier zit iets groots achter.” Ze begrepen dat dit niet voor niets is en dat het geen simpele speelgoed is. Ze werden nieuwsgierig en terwijl ze zich afvroegen: “Wat zou het mysterie zijn? Wat zou erachter zitten?”, hoorden ze opeens de welspraak van de toelichtende meester (vzmh). Ze begrepen dat de sleutels van alle geheimen bij hem liggen. Waarna ze zijn richting in gingen en zeiden: “Vrede zij met jou, geprezen meester! Met recht heeft een dergelijk verbazingwekkend paleis een trouwe en nauwlettende gids nodig zoals jij. Vertel ons alstublieft wat de Heer aan u heeft laten weten. De meester vertelde hen de welspraak die hierboven genoemd is. Zij luisterden heel goed, aanvaardden het volledig en hebben er heel veel van geleerd. Vervolgens gedroegen ze zich overeenkomstig de wil van de Koning. Doordat dit fatsoenlijke gedrag en deze toestand de Koning genoegen deed, nodigde Hij hun uit naar een ander, groot, onbeschrijfbaar paleis, speciaal voor hen bestemd en schonk hen Zijn gunsten. Hij voorzag hen met weelde op een manier die past bij een dergelijke, vrijgevige Koning, die toepasselijk is bij zo’n gehoorzaam volk, die geschikt is voor zulke fatsoenlijke gasten en die hoort bij zo’n groot paleis.

Wat de tweede groep betreft: Daar zij hun verstand niet gebruikten en hun hart gedoofd was, hebben ze zich, meteen nadat ze het paleis binnenkwamen, onderworpen aan hun ego. Ze hadden alleen oog voor de verrukkelijke etenswaren. Ze deden hun ogen dicht voor al het moois en luisterden niet naar de woorden van de meester (vzmh), die hun de juiste weg wijst, noch naar de waarschuwingen van zijn volgelingen. Ze aten als beesten totdat ze in slaap vielen. Ze dronken van elixer dat niet bedoeld was om op te drinken maar voor andere dingen bestemd was. Ze werden dronken waarna ze zo’n kabaal maakten en alles overhoop haalden dat de bezichtigende gasten hierdoor erg gehinderd werden. Ze gedroegen zich onbeschaafd tegenover de regels van de    Kunstenaar  in Zijn verhevenheid. De soldaten van de eigenaar van het paleis liet hun arresteren en stopte ze in een gevangenis die paste bij zulke onbeschaafde mensen.

O vriend die samen met mij naar dit verhaal luistert! Natuurlijk heb je begrepen dat de Alwijze Schepper in Zijn verhevenheid, dit paleis met de eerder genoemde bedoelingen heeft gebouwd. De instandhouding van deze doelen is afhankelijk van twee dingen:

De eerste: Het bestaan van deze meester (vzmh) die wij zien en wiens welspraak wij horen. Want als hij niet zou bestaan, zullen alle bedoelingen nutteloos zijn. Want een onbegrijpelijk boek zonder leraar is niet meer dan betekenisloos papier.

De tweede: De mensheid dient het woord van deze meester (vzmh) te accepteren en het na te leven. Dus het bestaan van deze meester (vzmh) is de oorzaak voor het bestaan van dit paleis en de onderwerping van de mensheid is de oorzaak voor het voortbestaan van het paleis. Dus we kunnen zeggen dat als deze meester (vzmh) er niet zou zijn, dan zou de Koning in Zijn verhevenheid dit paleis niet bouwen. Tevens kunnen we ook zeggen dat wanneer de mensheid niet meer luistert naar de boodschap van die meester (vzmh), dan zal dit paleis voorzeker worden veranderd en een andere vorm krijgen.

O vriend! Het verhaal is hier afgelopen. Als je het geheim van dit voorbeeld hebt begrepen, kijk dan naar het gezicht van de waarheid: Dat paleis is deze wereld, waarvan het plafond, de hemel, verlicht is met glimlachende sterren.

De vloer, de oppervlakte van de aarde, is versierd met verschillende bloemen van oost tot west. Die Eigenaar is een eeuwige Koning, een Wezen vrij van enige tekortkomingen. Alles in de zeven lagen van de atmosfeer en de aarde en wat ertussen zit prijzen en loven dit Wezen in hun eigen taal. Hij is een machtige Koning die de hemel en de aarde in zes dagen schept en vanaf Zijn troon de dag en de nacht als een witte en zwarte scheidingslijn laat ronddraaien. Hij schrijft zijn verzen op de bladzijde van het bestaan. Hij die geducht is en kracht bezit. Die de zon, maan en sterren onderwerpt aan Zijn wil. De verschillende ruimtes in dat paleis zijn de achttienduizend werelden die ieder op een passende manier versierd en geordend zijn. 

De verbazingwekkende kunstwerken die je in dit paleis ziet zijn de wonderen van de kracht van Allah die in dit bestaan te zien zijn en de gerechten die je in dit paleis ziet verwijzen naar de verbazingwekkende vruchten van de oneindige barmhartigheid van God. Dit wordt vooral duidelijk in de zomer en nog duidelijker in de tuinen van Barla1. De keuken en het fornuis in dat paleis verwijzen naar het aardoppervlak en de aarde wiens hart gevuld is met vuur. En de juwelen uit zijn verborgen schatkamer die je in dat voorbeeld hebt gezien, zijn in werkelijkheid vergelijkingen voor de verschijning van de verheven schone namen van Allah. De versieringen die we in dat voorbeeld hebben gezien en de aanwijzingen in die versieringen zijn de geordende kunstwerken en afgewogen impressie van de pen der kracht die dit bestaan versieren en verwijzen naar de schone namen van de Almachtige in Zijn verhevenheid. 

En de meester in het voorbeeld is de weledele Mohammed, vrede en zegeningen zij met hem. Zijn helpers zijn de profeten, met wie vrede zij. Zijn studenten zijn de heiligen en vromen. De in het paleis aanwezige bedienaars van de Koning verwijzen in dit bestaan naar de engelen, vrede zij met hun. De gasten die in het voorbeeld voor bezichtiging en voor het gastmaal uitgenodigd waren, verwijzen naar de djinns, mensen en de dieren die in dienst staan van de mens. Wat de twee groepen betreft: de ene vormt de groep van de gelovigen, de leerlingen van de Qur’an, de vertaler van de verzen uit het boek der bestaan. De andere groep is de groep van de ongelovigen en opstandelingen tegen het gezag van God. Het is de doofstomme, verdwaalde groep die zich overgeven aan hun ego en aan de duivel en als een dier, of zelfs nog lager, alleen maar deze wereld kennen.
----------------------------------------------------------
1 Een dorp in Turkije.