او آدم كندينه تسلّى ويرمك و عقلنه صيغيشديره‌مديغى وحدتِ حقيقيه ايله، ربوبيتِ مطلقه و أحديتِ ذاتيله خلاّقيتِ كلّيه‌يه مالك بر نقّاشڭ بر نقشِ صنعتيدر ديمك لازم گليركن؛ او إعتقاد يرينه، بو طاووس قوشنده‌كى روح او قدر عاليدر كه، اونڭ صانعى اونڭ ايچنده‌در ويا او او اولمش، هم او روح وجوديله متّحد و وجودى ايسه صورتِ ظاهرى ايله ممتزج اولديغندن او روحڭ كمالى و او وجودڭ يوكسكلگى بو جلوه‌لرى بويله گوسترر، هر دقيقه باشقه بر نقشى و آيرى بر حسنى إظهار ايدر، حقيقى إختياريله بر ايجاد دگل، بلكه بر جلوه‌در، بر تظاهردر.

ديگر آدم دير كه: بو ميزانلى و نظاملى غايت صنعتكارانه نقشلر، قطعى بر صورتده بر إراده و إختيار و قصد و مشيئت إقتضا ايدر. إراده‌سز بر جلوه، إختيارسز بر تظاهر اولاماز. أوت طاووسڭ ماهيتى گوزل و يوكسكدر. فقط اونڭ ماهيتى فاعل اولاماز، بلكه منفعلدر. فاعلى ايله هيچ بر جهتله إتّحاد ايده‌مز. روحى گوزل و عاليدر، فقط موجد و متصرّف دگل، بلكه آنجق مظهر و مداردر. چونكه هر بر توينده بِالبداهه نهايتسز بر حكمتله بر صنعت و نهايتسز بر قدرتله بر نقشِ زينت گورونويور. بو ايسه إراده‌سز، إختيارسز اولاماز.

بو كمالِ قدرت ايچنده كمالِ حكمتى و كمالِ حكمت ايچنده كمالِ ربوبيتى و مرحمتى گوسترن صنعتلر؛ جلوه ملوه ايشى دگل. بو يالديزلى دفترى يازان كاتب ايچنده اولاماز، اونڭله إتّحاد ايده‌مز. بلكه يالڭز او دفتر، او كاتبڭ يازى قلمنڭ اوجى ايله تماسى وار؛ اويله ايسه او كائنات دينيلن مثالى طاووسڭ خارق العاده زينتلرى، طاووس خالقنڭ يالديزلى بر مكتوبيدر.

ايشته شيمدى طاووسه باق، او مكتوبى اوقو. كاتبه ما شاء اﷲ، تبارك اﷲ، سبحان اﷲ دى. مكتوبى كاتب ظن ايدن ويا كاتبى مكتوب ايچنده تخيّل ايدن ويا مكتوبى خيال توهّم ايدن، ألبته عقلنى عشق پرده‌سنده صاقلامش، حقيقتڭ حقيقى صورتنى گورمه‌مش.