چونكه ديرلر كه: جنابِ حق أحديتِ ذاتيه‌سيله و مكاندن منزّهيتيله برابر، هر شى بتون شئوناتيله طوغريدن طوغرى‌يه علميله إحاطه و تشخيص ايديلمش و إراده‌سيله ترجيح و تخصيص ايديلمش و قدرتيله إثبات و ايجاد ايديلمشدر. بتون كائناتى بر تك موجود گبى ايجاد و تدبير ايدييور. بر چيچگى قولايلقله خلق ايتديگى گبى، قوجه بهارى او سهولتله خلق ايدر. بر شى، بر شيئه مانع اولماز. توجّهنده تجزّى يوق، عين آنده هر يرده قدرت و علميله تصرّف نقطه‌سنده بولونويور. تصرّفنده توزيع و إنقسام يوق. اون آلتنجى سوز و اوتوز ايكنجى سوزڭ ايكنجى موقفنڭ ايكنجى مقصدنده بو سرّ تماميله ايضاح و إثبات ايديلمشدر.

{لاَ مُشَاحَةَ فِى التَّمْثِيلِ} قاعده‌سيله تمثيلده‌كى قصوره باقيلمديغندن، غايت قصورلى بر تمثيل سويله‌يه‌جگم، تا ايكى مشربڭ بر درجه فرقى آڭلاشيلسين. مثلا: خارقه و أمثالسز غايت بيوك و غايت زينتلى، شرق و غربه بر آنده اوچه‌جق و شمالدن جنوبه اولاشان قنادلرينى قپايوب آچاجق، يوز بيڭلر نقشلرله تزيين ايديلمش، او قنادينڭ هر بر توينده غايت داهيانه صنعتلر درج ايديلمش اولان بر طاووس قوشى فرض ايدييورز.

شيمدى سيرجى ايكى آدم وار، عقل و قلب قنادلريله بو قوشڭ يوكسك مزيتلرينه و خارقه زينتلرينه اوچمق ايسته‌يورلر. بريسى بو طاووس قوشنڭ وضعيتنه و هيكلنه و خارق العاده هر بر توينده‌كى قدرت نقشلرينه باقار، غايت عشق و شوق ايله سَور، دقيق تفكّرى قسمًا بيراقير و عشقه ياپيشير. فقط گورور كه، هر گون او سَويملى نقشلر، تحوّل و تبدّل ايدر. سَوْديگى و پرستش ايتديگى او محبوبلر غائب اولويور، زوال بولويور.