شعاعلر | ايكنجى شعاع | 90
(59-106)
اوچنجى مقام

(بو مقام، توحيدڭ اوچ كلّى علامتنى إجمالاً بيان ايده‌جك.)

وحدتڭ تحقّقنه و وجودينه دلالت ايدن دليللر و علامتلر و حجّتلر حدّ و حسابه گلمز. اونلردن بيڭلر برهانلر سراج النورده تفصيلاً بيان ايديلديگندن بو ”اوچنجى مقام“ده يالڭز اوچ كلّى حجّتلرڭ إجمالاً بيانيله إكتفا ايديلدى.


برنجى علامت و حجّت كه، {وَحْدَهُ} كلمه‌سى اونڭ نتيجه‌سيدر. هر شيده بر وحدت وار. وحدت ايسه، بر واحده دلالت و إشارت ايدر. أوت واحد بر أثر، بِالبداهه واحد بر صانعدن صدور ايدر. بر ألبته بردن گلير. هر شيده بر برلك بولونديغندن، ألبته بر تك ذاتڭ أثرى و صنعتى اولديغنى گوسترر. أوت بو كائنات، بيڭ برلكلر پرده‌لرى ايچنده صاريلى بر گُل غنجه‌سى گبيدر. بلكه أسماء و أفعالِ عموميۀِ إلٰهيه‌نڭ عددنجه وحدتلرى گيمش بر تك إنسانِ أكبردر. بلكه أنواعِ مخلوقات صاييسنجه داللرينه وحدتلر، برلكلر آصيلمش بر شجرۀِ طوباءِ خلقتدر. أوت كائناتڭ إداره‌سى بر و تدبيرى بر و سلطنتى بر و سكّه‌سى بر، بر بر بر تا بيڭ بر بر برلر قدر... هم بو كائناتى چويرن إسملر و فعللر بر ايكن، هر برى كائناتى ويا أكثرينى إحاطه ايدر. يعنى، ايچنده ايشله‌ين حكمتى بر و عنايتى بر و تنظيماتى بر و إعاشه‌سى بر و محتاجلرينڭ إمدادلرينه قوشان رحمت بر و او رحمتڭ بر شربتجيسى اولان ياغمور بر و هكذا بر بر بر تا بيڭلر بر برلر... هم بو كائناتڭ صوباسى اولان گونش بر، لامباسى اولان قمر بر، آشجيسى اولان آتش بر، لوازمات ده‌پوسى و خزينه‌لى ديرگى اولان طاغ بر، سقاجى و صوجيسى بر و باغلرى صولايان سونگرى بر و هكذا بر بر بر تا بيڭ بر برلر قدر

سس يوق