دردنجى مرتبۀِ نوريۀِ حسبيه: بر وقت إختيارلق، غربت، خسته‌لق، مغلوبيت گبى وجوديمى صارصان عارضه‌لر بر غفلت زمانمه راست گلوب (شدّتلى علاقه‌دار و مفتون اولديغم وجودم، بلكه مخلوقاتڭ وجودلرى عدمه گيدييور دييه) أليم بر أنديشه ويرركن ينه آيتِ حسبيه‌يه مراجعت ايتدم. ديدى: ”معنامه دقّت ايت و ايمان دوربينيله باق!“ بن ده باقدم و ايمان گوزيله گوردم كه: بو ذرّه‌جك وجودم حدسز بر وجودڭ آيينه‌سى و نهايتسز بر إنبساط ايله حدسز وجودلرى قزانماسنه بر وسيله و كندندن داها قيمتدار باقى، متعدّد وجودلرى ميوه ويرن بر كلمۀِ حكمت حكمنده بولونديغنى و منسوبيت جهتيله بر آن ياشامسى أبدى بر وجود قدر قيمتدار اولديغنى علم اليقين ايله بيلدم. چونكه شعورِ ايمان ايله بو وجودم واجب الوجودڭ أثرى و صنعتى و جلوه‌سى اولديغنى آڭلامقله، وحشى أوهامڭ حدسز قراڭلقلرندن و حدسز مفارقت و فراقلرڭ ألملرندن قورتولوب موجوداته، خصوصًا ذى‌حياتلره تعلّق ايدن أفعالده، أسماءِ إلٰهيه عددنجه اخوّت رابطه‌لريله مناسبت پيدا ايتديگم بتون سَوْديگم موجوداته موقّت بر فراق ايچنده دائمى بر وصال وار اولديغنى بيلدم. معلومدر كه، قريه‌لرى و شهرلرى و مملكتلرى ويا طابورلرى و قوماندانلرى و استادلرى گبى رابطه‌لرى بر اولان آدملر سَويملى بر اخوّت و دوستانه بر آرقداشلق حسّ ايدرلر. و بو گبى رابطه‌لردن محروم اولانلر دائمى، أليم قراڭلقلر ايچنده عذاب چكييورلر. هم بر آغاجڭ ميوه‌لرى، شعورلرى اولسه، بربرينڭ قارداشى و بربرينڭ بدلى و مصاحبى و ناظرى اولدقلرينى حسّ ايدرلر. أگر آغاج اولمازسه ويا اوندن قوپاريلسه، هر برى او ميوه‌لر عددنجه فراقلرى حسّ ايده‌جك

ايشته ايمان ايله و ايمانده‌كى إنتساب ايله، هر مؤمن گبى، بو وجودم دخى حدسز وجودلرڭ فراقسز أنوارينى قزانير؛ كنديسى گيتسه ده، اونلر آرقه‌ده قالديغندن كنديسى قالمش گبى ممنون اولور. بونڭله برابر (يگرمى دردنجى مكتوبده تفصيلاً قطعى إثبات ايديلديگى گبى) هر ذى‌حياتڭ، خصوصًا ذى‌روحڭ وجودى بر كلمه گبيدر. سويله‌نير و يازيلير، صوڭره غائب اولور. فقط كندى وجودينه بدل ايكنجى درجه‌ده وجودلرى صاييلان هم معناسى، هم هويتِ مثاليه‌سى و صورتى، هم نتيجه‌لرى، هم مبارك ايسه ثوابى، هم حقيقتى گبى چوق وجودلرينى بيراقير، صوڭره پرده آلتنه گيرديگى گبى، عينًا اويله ده: بو وجودم و هر ذى‌حياتڭ وجودى، ظاهرى وجوددن گيتسه، ذى‌روح ايسه هم روحنى، هم معناسنى، هم حقيقتنى، هم مثالنى، هم ماهيتِ شخصيه‌سنڭ دنيوى نتيجه‌لرينى و اُخروى ثمره‌لرينى، هم هويت و صورتنى حافظه‌لرده و ألواحِ محفوظه‌ده و سرمدى منظره‌لرڭ فيلم شريدلرنده و علمِ أزلينڭ مشهرلرنده و كندينى تمثيل ايدن و بقا ويرن فطرى تسبيحاتنى دفترِ أعمالنده و أسماءِ إلٰهيه‌نڭ جلوه‌لرينه و مقتضياتلرينه فطرى مقابله‌لرينى و وجودى آيينه‌دارلقلرينى دائرۀِ أسماده و داها بونلر گبى ظاهرى وجودندن داها قيمتدار متعدّد معنوى وجودلرينى كندى يرنده بيراقير، صوڭره گيدر؛ علم اليقين صورتنده بيلدم