بو عربى فقره‌نڭ قيصه‌جه مئالى:

يعنى، هر شى اونڭ إراده و مشيئتيله اولور. ايستديگى اولور، ايسته‌مديگى اولماز. هر نه ايسترسه ياپار. ايسته‌مزسه، هيچ بر شى اولماز. بر حجّت شودر: گورويورز كه، بو مصنوعاتڭ هر برى معيّن ذاتى، مخصوص صفتى، آيرى خصوصى ماهيتى، ممتاز فارقه‌لى صورتى، حدسز إمكانات و باشقه طرزلرده اولابيلير، تشويشجى إحتمالات ايچنده، نتيجه‌سز چوق يوللرده و سيل گبى آقان و قاريشديران و بربرينه ضد عنصرلرڭ مداخله‌لرى ايچنده و سهو و إلتباسه سببيت ويرن و بربرينه بڭزه‌ين أمثاللرى ايچنده بو قارمه‌قاريشيق حاللره قارشى، او هر بر مصنوعى اينجه، تام، دوزگون بر نظام آلتنه آلمق و حسّاس، جسّاس، مكمّل بر ئولچو و ميزانله هر عضوينى و جهازينى طارتمق، طاقمق و يوزينه سوسلى، دوزگون بر سيما، بر تشخّص ويرمك و بربرينه مخالف أعضالرينى بسيط، جامد، ئولو بر مادّه‌دن ذى‌حيات اولارق غايت صنعتلى ياراتمق.. مثلا إنسانى آيرى آيرى يوز جهازاتى ايله بر قطره صودن ايجاد ايتمك و قوشى پك چوق آلات و مختلف جهازلريله بر بسيط يمورطه‌دن إنشا ايدوب معجزاتلى صورت گيديرمك و آغاجى دال، بوداق و متنوّع أعضا و أجزاسيله بسيط، جامد ”قاربون، آزوت، مولّد الماء، مولّد الحموضه“دن تركّب ايدن بر كوچك چكردكدن چيقارمق، منتظم، ميوه‌لى بر شكل گيديرمك، ألبته و ألبته بداهتله، شبهه‌سز قطعيتله وجوب و ضرورت و لزوم درجه‌سنده إثبات ايدر كه؛ او هر بر مصنوعه بتون ذرّات و أجزاسيله و صورت و ماهيتيله بر قديرِ مطلقڭ إراده و مشيئتيله و إختيار و قصديله او مخصوص، مكمّل وضعيت ويريلييور. و هر شيئه شامل بر إراده‌نڭ تحتِ حكمنده‌در. و بو تك مصنوعڭ بو شبهه‌سز طرزده إرادۀِ إلٰهيه‌يه دلالتى گوسترييور كه، بتون مصنوعات حدسز، نهايتسز و گونش و گوندوز گبى ظاهر بر قطعيتده، هر شيئه شامل إرادۀِ إلٰهيه‌يه، عددلرنجه شهادتلر و بر قديرِ مريدڭ وجوبِ وجودينه حدسز حجّتلردر