Яъни шу икки оят бу асосни дарс берадики: "Бир одамнинг жинояти учун бошқалар масъул бўлмайди. Ҳам бир маъсумнинг розилиги бўлмаса, бутун инсонлар учун бўлса ҳам фидо қилинмайди. Ўз ихтиёри, ўз розилиги билан ўзини фидо қилса, у фидокорлик бир шаҳидликдирки, у бошқа масаладир," - дея ҳақиқий инсоний адолатни таъсис қилади. Бунинг тафсилотини ҳам Рисолаи Нурга ҳавола этаман.

Иккинчи Савол: Сен бир пайтлар Шарқдаги бадавий қабилалар орасида саёҳат қилганингда уларни маданият ва тараққиётга кўп ташвиқ қилардинг. Нега салкам қирқ йилдан бери ҳозирги маданиятни "мимсиз" дея, ижтимоий ҳаётдан узоқлашдинг, таркидунё қилдинг?

Алжавоб: Ҳозирги ғарб маданияти самовий асосий қонунларга мухолиф ҳаракат қилгани учун, гуноҳлари савобларидан, хато ва зарарлари фойдаларидан устун келди. Маданиятдаги ҳақиқий мақсад бўлган умумий фаровонлик ва дунёвий ҳаёт саодати бузилди. Иқтисод, қаноат ўрнига исроф ва маишатпарастлик... Саъй-ҳаракат ўрнига эса танбаллик ва истироҳат майли ғалаба қилганидан, бечора инсониятни ҳам ғоят фақир, ҳам ғоят танбал айлади.