Адоватнинг аҳамиятсиз сабабларини муҳаббатнинг тоғ каби сабабларидан устун қўйишдек бир девоналикдир.

Модомики муҳаббат адоватга зид экан, зиё ва зулмат каби ҳақиқий маънода ёнма-ён жам бўлолмайдилар. Қайси бирининг сабаблари қолиб келса, ана ўша ҳақиқий маъноси ила қалбда жойлашади. Унинг зидди ҳақиқий маъноси ила қалбда бўлмайди.

Масалан, муҳаббат ҳақиқий маъноси ила бўлса, у вақт адоват шафқатга, ачинишга айланади. Аҳли иймонга нисбатан вазият будир. Ёҳуд адоват ҳақиқий маъноси ила қалбда бўлса, у вақт муҳаббат муроса қилиш ва аралашмаслик, юзаки дўстлик суратига айланади. Бу эса тажовуз қилмаган аҳли залолатга нисбатан бўлиши мумкин.

Ҳа, муҳаббатнинг сабабчилари иймон, Исломият ва инсонийлик каби нуроний, қувватли занжирлар ва маънавият қалъаларидан иборатдир. Адоватнинг сабабчилари аҳли иймонга нисбатан кичик тошлар каби бир қисм хусусий сабаблардир. Шундай экан, бир мусулмонга ҳақиқий адоват қилган, ўша тоғ каби муҳаббат сабабчиларини қийматидан туширишдек буюк бир хатодир.