مكتوبات | اون طوقوزنجى مكتوب | 265
(128-315)

ايشته سكز طبقه‌ده، إلزام صورتنده، قرآنِ حكيم يگرمى اوچ سنه‌ده دگل، بلكه بيڭ اوچ يوز سنه‌ده بتون إنس و جنّه قارشى بو ميدانى اوقومش و اوقويور. حالبوكه أوّلكى زمانده او كافرلر جان، مال و عيالنى تهلكه‌يه آتوب أڭ دهشتلى يول اولان حرب يولنى إختيار ايده‌رك، أڭ قولاى و أڭ قيصه اولان معارضه يولنى ترك ايتديلر. ديمك معارضه يولى ممكن دگلدى.


ايشته هيچ بر عاقل، خصوصًا او زمانده جزيرة العربده‌كى آدملر، خصوصًا قُريشيلر گبى ذكى آدملر؛ بر تك أديبلرى، قرآنڭ بر تك سوره‌سنه نظيره ياپوب قرآنڭ هجومندن قورتولماسنى تأمين ايده‌رك، قيصه و قولاى يولى ترك ايدوب جان، مال، عيالنى تهلكه‌يه آتوب أڭ مشكلاتلى يوله سلوك ايدر مى؟


الحاصل: مشهور جاحظڭ ديديگى گبى: ”معارضۀِ بِالحروف ممكن اولمادى، محاربۀِ بالسيوفه مجبور اولديلر...“


أگر دينيلسه: بعض محقّق علما ديمشلر كه: ”قرآنڭ بر سوره‌سنه دگل؛ بر تك آيتنه، حتّى بر تك جمله‌سنه، حتّى بر تك كلمه‌سنه معارضه ايديلمز و ايديلمه‌مش.“ بو سوزلر مبالغه گورونويور و عقل قبول ايتمييور. چونكه بشرڭ سوزلرنده قرآن جمله‌لرينه بڭزه‌ين چوق جمله‌لر وار. بو سوزڭ سرِّ حكمتى نه‌در؟


الجواب: إعجازِ قرآنده ايكى مذهب وار. مذهبِ أكثر و راجح اودر كه، قرآنده‌كى لطائفِ بلاغت و مزاياىِ معانى، قدرتِ بشرڭ فوقنده‌در.


سس يوق

مكتوبات