اوچنجى إشارت:

وَ ثَالِثًا : مَعَ نَشْرِ الثَّمَرَاتِ اْلاُخْرَوِيَّةِ وَ الْمَنَاظِرِ السَّرْمَدِيَّةِ

فقره‌سى إفاده ايدييور كه: دنيا بر دستگاه و بر مزرعه‌در، آخرت پازارينه مناسب اولان محصولاتى يتيشديرر. چوق سوزلرده إثبات ايتمشز: ناصلكه جنّ و إنسڭ عمللرى آخرت پازارينه گوندريلييور. اويله ده: دنيانڭ سائر موجوداتى دخى، آخرت حسابنه چوق وظيفه‌لر گورويورلر و چوق محصولات يتيشديرييورلر. بلكه كُرۀِ أرض، اونلر ايچون گزييور؛ بلكه دينيله‌بيلير كه: ”اونڭ ايچوندر.“ بو سفينۀِ ربّانيه، يگرمى درت بيڭ سنه‌لك بر مسافه‌يى بر سنه‌ده گچوب، ميدانِ حشرڭ أطرافنده دونويور. مثلا أهلِ جنّت، ألبته آرزو ايدرلر كه، دنيا ماجرالرينى تخطّر ايتسينلر و بربرينه نقل ايتسينلر؛ بلكه او ماجرالرڭ لوحه‌لرينى و مثاللرينى گورمگى چوق مراق ايدرلر. ألبته سينه‌ما پرده‌لرنده گورمك گبى؛ او لوحه‌لرى، او وقعه‌لرى مشاهده ايتسه‌لر چوق متلذّذ اولورلر. مادام اويله‌در، هر حالده دارِ لذّت و منزلِ سعادت اولان دارِ جنّتده، {عَلٰى سُرُرٍ مُتَقَابِلِينَ} إشارتيله؛ سرمدى منظره‌لرده، دنيوى ماجرالرڭ محاوره‌سى و دنيوى حادثاتڭ منظره‌لرى جنّتده بولونه‌جقدر.

ايشته بو گوزل موجوداتڭ بر آن گورونمه‌سيله غائب اولماسى و بربرى آرقه‌سندن گلوب گچمه‌سى، مناظرِ سرمديه‌يى تشكيل ايتمك ايچون، بر فابريقه دستگاهلرى حكمنده گورونويور. مثلا: ناصلكه أهلِ مدنيت، فانى وضعيتلره بر نوع بقا ويرمك و أهلِ إستقباله يادگار بيراقمق ايچون؛ گوزل ويا غريب وضعيتلرڭ صورتلرينى آلوب، سينه‌ما پرده‌لريله إستقباله هديه ايدييور، زمانِ ماضى‌يى زمانِ حالده و إستقبالده گوسترييور و درج ايدييورلر. عينًا اويله ده: شو موجوداتِ بهاريه و دنيويه‌ده قيصه بر حيات گچيردكدن صوڭره، اونلرڭ صانعِ حكيمى عالمِ بقايه عائد غايه‌لرينى او عالمه قيد ايتمكله برابر عالمِ أبديده، سرمدى منظره‌لرده اونلرڭ أطوارِ حياتلرنده گوردكلرى وظائفِ حياتيه‌يى و معجزاتِ سبحانيه‌يى، مناظرِ سرمديه‌ده قيد ايتمك، مقتضاىِ إسمِ حكيم و رحيم و ودوددر.