ايكنجى قسم: مشهور دعادر. او ده ايكى نوعدر. برى فعلى، برى قَولى. مثلا چيفت سورمك، فعلى بر دعادر. رزقى طوپراقدن دگل؛ بلكه طوپراق، خزينۀِ رحمتڭ بر قپوسيدر كه، رحمتڭ قپوسى اولان طوپراغى صبان ايله چالار.
سائر قسملرڭ تفصيلاتنى طىّ ايدوب، يالڭز قَولى دعانڭ بر ايكى سرلرينى گلهجك ايكى اوچ نكتهده سويلهيهجگز.
ايكنجى نكته: دعانڭ تأثيرى عظيمدر. خصوصًا دعا كلّيت كسب ايدهرك دوام ايتسه؛ نتيجه ويرمهسى غالبدر، بلكه دائميدر. حتّى دينيلهبيلير كه: سببِ خلقتِ عالمڭ بريسى ده دعادر. يعنى، كائناتڭ خلقتندن صوڭره، باشده نوعِ بشر و اونڭ باشنده عالمِ إسلام و اونڭ باشنده محمّدِ عربى عليه الصلاة والسلامڭ معظّم اولان دعاسى، بر سببِ خلقتِ عالمدر. يعنى: خالقِ عالم إستقبالده او ذاتى، نوعِ بشر نامنه بلكه موجودات حسابنه بر سعادتِ أبديه، بر مظهريتِ أسماءِ إلٰهيه ايستيهجك بيلمش؛ او گلهجك دعايى قبول ايتمش، كائناتى خلق ايتمش. مادام دعانڭ بو درجه عظيم أهمّيتى و وسعتى واردر؛ هيچ ممكن ميدر كه: بيڭ اوچ يوز أللى سنهده، هر وقتده، نوعِ بشردن اوچ يوز ميليون، جنّ و إنس و مَلك و روحانياتدن حدّ و حسابه گلمز مبارك ذاتلر بِالإتّفاق ذاتِ محمّدى عليه الصلاة والسلام حقّنده، رحمتِ عظماىِ إلٰهيه و سعادتِ أبديه و حصولِ مقصود ايچون دعالرى ناصل قبول اولماسين؟ هيچ بر جهتله ممكن ميدر كه، او دعالرى ردّ ايديلسين؟
مادام بو قدر كلّيت و وسعت و دوام كسب ايدوب لسانِ إستعداد و إحتياجِ فطرى درجهسنه گلمش. ألبته او ذاتِ محمّدِ عربى عليه الصلاة والسلام، دعا نتيجهسى اولارق اويله بر مقام و مرتبهدهدر كه، بتون عقول طوپلانسه بر عقل اولسهلر، او مقامڭ حقيقتنى تماميله إحاطه ايدهمزلر.