لمعه‌لر | يگرمى اوچنجى لمعه | 363
(355-384)

ايكنجى محال: سنڭ وجودڭ بيڭ قبّه‌لى خارقه بر سرايه بڭزر كه؛ هر قبّه‌سنده طاشلر، ديركسز بربرينه باش باشه ويروب، معلّقده طورديرلمش. بلكه سنڭ وجودڭ، بيڭ دفعه بو سرايدن داها عجيبدر. چونكه او سراىِ وجودڭ، دائما كمالِ إنتظامله تازه‌لنمكده‌در. غايت خارقه اولان روح، قلب و معنوى لطائفدن قطعِ نظر، يالڭز جسدڭده‌كى هر بر أعضا، بر قبّه‌لى منزل حكمنده‌در. ذرّه‌لر، او قبّه‌ده‌كى طاشلر گبى بربرلريله كمالِ موازنه و إنتظام ايله باش باشه ويروب، خارقه بر بنا، فوق العاده بر صنعت، گوز و ديل گبى عجيب برر معجزۀِ قدرت گوسترييورلر. أگر بو ذرّه‌لر، شو عالمڭ اوسته‌سنڭ أمرينه تابع برر مأمور اولماسه‌لر؛ او وقت هر بر ذرّه، عموم او جسدده‌كى ذرّه‌لره هم حاكمِ مطلق هم هر بريسنه محكومِ مطلق، هم هر بريسنه مِثل هم حاكميت نقطه‌سنده ضد، هم يالڭز واجب الوجوده مخصوص اولان أكثر صفاتڭ مصدرى، منبعى، هم غايت مقيّد هم غايت مطلق بر صورتده اولمقله برابر، سرِّ وحدتله يالڭز بر واحدِ أحدڭ أثرى اولابيلن غايت منتظم بر مصنوعِ واحدى او حدسز ذرّاته إسناد ايتمك؛ ذرّه قدر شعورى اولان، بونڭ پك ظاهر بر محال بلكه يوز محال اولديغنى درك ايدر.


اوچنجى محال: أگر سنڭ وجودڭ، واحدِ أحد اولان قديرِ أزلينڭ قلميله مكتوب اولمازسه و طبيعته، أسبابه منسوب مطبوع ايسه؛ او وقت سنڭ وجودڭده‌كى بر حجيرۀِ بدندن طوت، بربرى ايچنده دائره‌لر مِثللو، بيڭلر مركّبلر عددنجه طبيعت قالبلرينڭ بولونماسى لازم گلير. چونكه مثلا بو ألمزده‌كى كتاب أگر مكتوب اولسه، بر تك قلم، كاتبنڭ علمنه إستناد ايدوب، بتون اونلرى يازار. أگر او، مكتوب اولمازسه و اونڭ قلمنه ويريلمزسه، كندى كندينه اولمش دينيلسه ويا طبيعته ويريلسه؛ او وقت مطبوع كتاب گبى، هر بر حرفى ايچون آيرى بر دمير قلم لازمدر كه طبع ايديلسين. ناصلكه مطبعه‌ده حروفات عددنجه دمير حرفلر بولونور، صوڭره او حرفلر وجود بولور؛ او وقت بر تك قلمه بدل، او حروفات عددنجه قلملر بولونماسى لازم گلير. بلكه او حروفات ايچنده بعضًا اولديغى گبى، كوچك قلم ايله بر بيوك حرفده بر صحيفه (اينجه خطله) يازيلمش ايسه، بيڭلر قلم بر تك حرف ايچون لازم گلييور. بلكه بربرينڭ ايچنه گيروب منتظم بر وضعيتله، سنڭ جسدڭ گبى بر شكل آلييورسه، او وقت هر بر دائره‌ده، هر بر جزء ايچون، او مركّبات عددنجه قالبلر لازم گلييور. هايدى، يوز محال ايچنده بولونان بو طرزى، ممكن ديسه‌ڭ دخى، بو منتظم صنعتلى دمير حرفلرى و مكمّل قالبلرى و قلملرى ياپمق ايچون، ينه بر تك قلمه ويريلمزسه، او قلملر، او قالبلر، او دمير حرفلرڭ ياپيلماسى ايچون، اونلرڭ عددلرنجه ينه قلملر، قالبلر و حرفلر لازم. چونكه اونلر ده ياپيلمشلر و اونلر ده منتظم صنعتليدرلر. و هكذا متسلسلاً گيتدكجه گيده‌جك


سس يوق