ايكنجى محال: أگر غايت إنتظاملى، ميزانلى، صنعتلى، حكمتلى شو موجودات؛ نهايتسز قدير، حكيم بر ذاته ويريلمزسه، بلكه طبيعته إسناد ايديلسه، لازم گلير كه؛ طبيعت، هر بر پارچه طوپراقده، آوروپانڭ عموم مطبعه‌لرى و فابريقه‌لرى عددنجه ماكينه‌لرى، مطبعه‌لرى بولونديرسين.. تا، او پارچه طوپراق، منشأ و تزگاه اولديغى حدسز چيچكلر و ميوه‌لرڭ يتيشمه‌لرينه و تشكيللرينه مدار اولابيلسين. چونكه چيچكلر ايچون صاقسيلق وظيفه‌سنى گورن بر كاسه طوپراق ايچنه تخملرى نوبتله آتيلان عموم چيچكلرڭ بربرندن چوق آيرى اولان شكل و هيئتلرينى تشكيل و تصوير ايده‌بيلير بر قابليتى، بِالفعل گورولويور. أگر قديرِ ذو الجلاله ويريلمزسه؛ او وقت، او كاسه‌ده‌كى طوپراقده، هر بر چيچك ايچون معنوى، آيرى، طبيعى بر ماكينه‌سى بولونمازسه، بو حال وجوده گله‌مز. چونكه تخملر ايسه نطفه‌لر و يمورطه‌لر گبى، مادّه‌لرى بردر. يعنى مولّد الماء، مولّد الحموضه، قاربون، آزوتڭ إنتظامسز، شكلسز، خمور گبى خليطه‌سندن عبارت اولمقله برابر، هوا، صو، حرارت، ضيا دخى، هر برى بسيط و شعورسز و هر شيئه قارشى سيل گبى بر طرزده گيتديگندن، او حدسز چيچكلرڭ تشكيللرى آيرى آيرى و غايت منتظم و صنعتلى اولارق او طوپراقدن چيقماسى، بِالبداهه و بِالضروره إقتضا ايدييور كه؛ او كاسه‌ده بولونان طوپراقده، معنًا آوروپا قدر، معنوى و كوچك مقياسده مطبعه‌لرى و فابريقه‌لرى بولونسون. تا كه، بو قدر حياتدار قوماشلرى و بيڭلر آيرى آيرى نقشلى منسوجاتلرى طوقويه‌بيلسين