ايشته بويله مِثلسز و واجب الوجود و مادّه‌دن مجرّد و مكاندن منزّه و تجزّيسى و إنقسامى هر جهتله محال و تغيّر و تبدّلى ممتنع و إحتياج و عجزى إمكان خارجنده اولان بر ذاتِ أقدسڭ كائنات صفحاتنده و طبقاتِ موجوداتنده تجلّى ايدن بر قسم جلوه‌لرينى عينِ ذاتِ أقدس توهّم ايده‌رك بر قسم مخلوقاتنه الوهيتڭ أحكامنى ويرن أهلِ ضلالت إنسانلرڭ بر قسمى، او ذاتِ ذو الجلالڭ بعض أثرلرينى طبيعته إسناد ايتمشلر. حالبوكه رسالۀِ نورڭ متعدّد يرلرنده قطعى برهانلرله إثبات ايديلمش كه: طبيعت بر صنعتِ إلٰهيه‌در، صانع اولماز.. بر كتابتِ ربّانيه‌در، كاتب اولماز.. بر نقشدر، نقّاش اولاماز.. بر دفتردر، دفتردار اولماز.. بر قانوندر، قدرت اولماز.. بر مِسْطَرْدر، مَصْدَرْ اولماز.. بر قابلدر، منفعل اولور؛ فاعل اولماز.. بر نظامدر، ناظم اولاماز.. بر شريعتِ فطريه‌در، شارع اولاماز

فرضِ محال اولارق أڭ كوچك بر ذى‌حيات مخلوق طبيعته حواله ايديلسه، ”بونى ياپ“ دينيلسه؛ رسالۀِ نورڭ چوق يرلرنده قطعى برهانلرله إثبات ايديلديگى گبى، او كوچك ذى‌حياتڭ أعضالرى و جهازاتلرى عددنجه قالبلر، بلكه ماكينه‌لر بولونديرمق گركدر؛ تا كه، طبيعت او ايشى گوره‌بيلسين

هم مادّيون دينيلن بر قسم أهلِ ضلالت، ذرّاتده‌كى تحوّلاتِ منتظمه ايچنده خلاّقيتِ إلٰهيه‌نڭ و قدرتِ ربّانيه‌نڭ بر جلوۀِ أعظمنى حسّ ايتدكلرندن و او جلوه‌نڭ نره‌دن گلديگنى بيله‌مدكلرندن و او قدرتِ صمدانيه‌نڭ جلوه‌سندن گلن عمومى قوّتڭ نره‌دن إداره ايديلديگنى آڭلايه‌مدقلرندن، مادّه و قوّتى أزلى توهّم ايده‌رك، ذرّه‌لره و حركتلرينه آثارِ إلٰهيه‌يى إسناد ايتمگه باشلامشلر. فسبحان اﷲ! إنسانلرده بو درجه حدسز جهالت اولابيلير مى كه، مكاندن منزّه اولمقله برابر هر بر يرده هر بر شيئڭ ايجادنده هر شيئى گوره‌جك، بيله‌جك، إداره ايده‌جك بر طرزده بولونور بر وضعيتله ياپديغى فعللرى و أثرلرى؛ جامد، كور، شعورسز، إراده‌سز، ميزانسز و تصادف فورطنه‌لرى ايچنده چالقانان ذرّاته و حركاتنه ويرمك، نه قدر جاهلانه و خرافتكارانه بر فكر اولديغنى، ذرّه قدر عقلى بولونانلرڭ بيلمسى گركدر. أوت بو حريفلر وحدتِ مطلقه‌دن واز گچدكلرى ايچون، حدسز و نهايتسز بر كثرتِ مطلقه‌يه دوشمشلر؛ يعنى بر تك إلٰهى قبول ايتمدكلرى ايچون، نهايتسز إلٰهلرى قبول ايتمگه مجبور اولويورلر. يعنى بر تك ذاتِ أقدسڭ خاصّه‌سى و لازمِ ذاتيسى اولان أزليتى و خالقيتى، بوزولمش عقللرينه صيغيشديره‌مدقلرندن؛ او حدسز، نهايتسز جامد ذرّه‌لرڭ أزليتلرينى، بلكه الوهيتلرينى قبول ايتمگه مسلكلرنجه مجبور اولويورلر